استفاده از فیلترهای کارتریج تصفیه آب یکی از روش‌های مرسوم و پرکاربرد برای حذف ذرات معلق و آلاینده‌های موجود در آب است. فیلتر کارتریج ها از نوع فیلترهای مکانیکی هستند و مکانیسم حذف ذرات در آن‌ها به گونه ای است که ساختاری متخلخل (فیلتر) در مسیر آب قرار می‌گیرد؛ درنتیجه آب و ذراتی که کوچک تر از حفرات فیلتر هستند از آن عبور می‌کنند، درحالی که ذرات بزرگتر در پشت فیلتر به دام می‌افتند. فیلتر کارتریج‌های متنوعی با ویژگی‌ها و کاربردهای مختلف در بازار موجود هستند. معروف‌ترین و مرسوم ترین فیلترهای صنعتی تصفیه آب، فیلترهای میکرونی، فیلترهای بیگ وان، فیلترهای AQUALINE و فیلترهای دیسکی می باشند که در ادامه توضیحات مختصری در رابطه با هرکدام ارائه خواهد شد.

فیلترهای میکرونی

فیلترهای میکرونی همانطور که از نامشان پیدا است، اندازه حفراتشان به میکرون است. این فیلترها عمدتا از جنس پلی پروپیلن می باشند، از این رو به آن‌ها فیلتر کارتریج PP یا فیلتر رسوب گیر نیز می‌گویند. این فیلترها با توجه به قطر خارجی شان در دو دسته اسلیم و جامبو تقسیم بندی می‌شوند. قطر فیلتر کارتریج‌های میکرونی اسلیم و جامبو به ترتیب 2.5 و 4.5 اینچ است. تنوع این فیلترها نیز بسیار زیاد است زیرا در طول‌های مختلف 10، 20، 30 و 40 اینچ و با قطر حفرات 0.2 تا 20 میکرون موجود می‌باشند. لازم به ذکر است که اندازه حفرات فیلتر میکرونی به طور مستقیم بر کارایی فیلترها اثر می‌گذارد، به طوری که هرچه قطر حفرات کوچکتر باشد، راندمان حذف ذرات و تصفیه آب افزایش می‌یابد. البته باید توجه داشت که میزان و سرعت گرفتگی فیلترهایی با قطر حفرات کوچکتر و نرخ تصفیه بالاتر بیشتر است.
فیلترکارتریج‌های میکرونی عمدتا در 3 نوع فیلترهای ملت بلون، فیلترهای نخ تابیده و فیلترهای پلیسه‌ای (Pleated) در بازار موجود می‌باشند. فیلترهای ملت بلون از الیاف فشرده پلی پروپیلن ساخته شده اند، از این رو به آن‌ها فیلتر فشرده الیافی یا فیلتر PP نیز می‌گویند. این فیلترها که در سایزها و با درجه فیلتراسیون‌های گسترده (1 تا 100 میکرون) تولید می‌شوند، جزو پرکاربردترین و اقتصادی‌ترین فیلترهای میکرونی هستند. مکانیسم حذف آن‌ها نیز از خارج به داخل است، به طوری که آب تصفیه نشده از خارج فیلتر وارد می‌شود، ذرات معلق آن در حفرات فیلتر گیر می‌کند و در نهایت آب تصفیه شده از مرکز فیلتر خارج می‌شود. فیلترهای نخ تابیده که از پیچیدن الیاف پلی پروپیلن به دور یک هسته ایجاد می‌شوند، از نوع فیلترهای عمقی هستند. این فیلترها که با نام‌ فیلتر نخ پیچشی نیز شناخته می‌شوند، به دلیل مقاومت ساختاری خوبی که دارند، می‌توانند در شرایط عملیاتی سخت نیز به کار گرفته شوند. نوع دیگری از فیلترهای میکرونی، فیلترهای Pleated یا پلیسه‌ای هستند. فیلترهای پلیتد را از دو جنس پلی‌پروپیلن و پلی استر تولید می‌کنند. به فیلترهای پلیتد از جنس پلی پروپیلن فیلتر موشکی، فیلتر دوسر باز و فیلتر نیزه‌ای نیز می‌گویند. فیلترهای Pleated به دلیل ساختار پلیسه ای یا چین دارشان، سطح بیشتری برای فیلتراسیون دارند و این امر باعث افزایش زمان تعویض فیلترها می‌شود.

فیلترهای بیگ وان

فیلترهای بیگ وان نیز نوعی فیلتر میکرونی هستند که توسط شرکت آکوا ایتالیا تولید می‌شوند. در ایران فیلترها را با نام ریپوا وان (Repuva 1) نیز می‌شناسند. فیلترهای بیگ وان در مدل‌های مختلف نخ تابیده، فیلتر کیسه‌ای، فیلتر پلی‌استر و فیلتر پلیتد و در سایزها و دقت‌های فیلتراسیون مختلف موجود هستند. فیلترهای بیگ وان نخ تابیده از الیاف 100% پلی پروپیلن ساخته شده اند و دقت‌ها آن‌ها 1 و 5 میکرون است. این فیلترها نسبت به راندمانشان قیمت مناسبی دارند، از این رو بسیار مقرون به صرفه می‌باشند. فیلترهای پلی استر بیگ وان از جنس نایلون و با دقت 80 میکرون هستند. این فیلترها دارای قابلیت شستشو می‌باشند، از این رو عمر طولانی‌تری دارند. فیلترهای کیسه ای نوع دیگری از فیلترهای بیگ وان هستند. این فیلترها که از الیاف طبیعی و پلی‌پروپیلن ساخته شده اند و قابل شستشو می‌باشند، می‌توانند ذرات معلق تا 10 میکرون را حذف کنند. فیلترهای ورقه‌ای پلیتد بیگ وان که ترکیبی از پلی استر و پلی پروپیلن هستند، با دقت‌های 1 و 5 میکرون موجود می باشند و تا 95% راندمان حذف دارند. این فیلتر ها که به دلیل شکل ظاهریشان گذر آب بالا و تا چندین دفعه قابلیت شستشو دارند.

فیلتر کارتریج AQUALINE

فیلترهای AQUALINE که توسط کمپانی PENTAIR آمریکا تولید می‌شوند، از جنس پلی پروپیلن هستند. این فیلترها با قطر حفرات 1، 5، 10 و 20 میکرون و به صورت پلیسه ای یا پلیتد طراحی شده اند تا مساحت سطحی بیشتر و طول عمر بالاتری داشته باشند. فیلترهای آکوالاین به دلیل عبور دبی بالا بسیار مقرون به صرفه هستند. لازم به ذکر است که برای بازدهی بیشتر نیاز است که برای نگهداری این فیلترها از هوزینگ‌های آکوالاین نیز استفاده شود.

فیلترهای دیسکی

فیلترهای دیسکی که از روی هم قرار گرفتن تعداد زیادی دیسک شیاردار تشکیل می‌شوند، عمدتا برای مصارف کشاورزی، آبیاری و حذف ذرات معلق استفاده می‌شوند. مکانیسم حذف این فیلترها از خارج به داخل است، بدین صورت که آب به اطراف دیسک‌ها وارد می‌شود و ذرات معلق آن در بین دیسک‌ها گیر می‌کند و سپس آب تصفیه شده از مرکز دیسک خارج می‌گردد. پس از مدتی حفرات بین دیسک‌ها اشباع می‌شوند و نیاز به بکواش دارند. فیلترهای دیسکی را با توجه به نوع شستشوی معکوس یا بکواش در دو نوع دستی و اتوماتیک تقسیم بندی می‌کنند. مکانیسم حذف در فیلترهای دیسکی در فیلم زیر نمایش داده شده است.