آشغالگیر در تصفیه‌خانه فاضلاب

آشغالگیرها اولین واحد تصفیه در تمامی تصفیه خانه‌های آب و فاضلاب می‌باشند. آشغالگیری یک روش فیزیکی، ساده و مقرون به صرفه برای حذف جامدات درشت مانند چوب، پلاستیک، پارچه، کاغذ، برگ درختان و ... از فاضلاب است. عملکرد آشغالگیرها بدین گونه است که زباله‌های جامدی که ابعادی بزرگتر از فاصله بین صفحات آشغالگیر دارند، بر روی صفحات آشغالگیر به دام می‌افتند. حضور آشغالگیرها در تمامی تصفیه خانه‌های فاضلاب ضروری است زیرا علاوه بر افزایش کارایی فرایند تصفیه در پایین دست، از گرفتگی و آسیب رسیدن به سایر تجهیزات موجود در تصفیه‌خانه جلوگیری می‌کنند. آشغالگیرها همانند سایر تجهیزات تصفیه خانه‌ها در ظرفیت‌ها، ابعاد، قیمت و مدل‌های مختلف موجود می‌باشند. 

انواع آشغالگیرها

آشغالگیرها را با توجه به فواصل بین دهانه‌ها، فرم و نوع کارکرد می‌توان طبقه بندی کرد. با این حال مرسوم‌ترین روش طبقه بندی آشغالگیرها، دسته بندی آن‌ها بر اساس فواصل بین دهانه‌ها می‌باشد. بدین ترتیب، آشغالگیرها را می‌توان به سه دسته زیر تقسیم بندی کرد:
•    آشغالگیر درشت (Coarse Screens)
•    آشغالگیر ریز (Fine Screens)
•    آشغالگیر میکرو (Micro Screens)
هر کدام از دسته‌های بالا خود دارای زیر مجموعه‌هایی هستند که در ادامه توضیح داده می‌شوند. 

1. آشغالگیر درشت (Coarse Screens)

آشغالگیرهایی که حفرات (دهانه) آن‌ها در محدوده 6 تا 150 میلی‌متر قرار دارد، آشغالگیرهای درشت نامیده می‌شوند. این آشغالگیرها از میله‌ها یا سیم‌های موازی و یا صفحات مشبک و توری تشکیل شده‌اند و عموما حفراتی به شکل دایره و یا مستطیل دارند. آشغالگیرهای درشت با نام‌های Bar Screen ،Rack Screen و یا آشغالگیر میله‌ای نیز شناخته می‌شوند و وظیفه آن‌ها جداسازی جامدات درشت از فاضلاب است تا میزان گرفتگی و آسیب به تجهیزات پایین دست رابه حداقل برسانند. آشغالگیرهای دهانه درشت خود به دو دسته آشغالگیرهای دستی و مکانیکی تقسیم بندی می‌شوند.

1-1. آشغالگیر دستی (Hand-Cleaned Screens)

آشغالگیرهای دستی همانگونه که از نامشان پیدا است، به صورت دستی و با استفاده از چنگک تمیز می‌شوند. این آشغالگیرها را به صورت عمودی و با زاویه 30 تا 45 درجه نصب می‌کنند و طول میله‌های آن‌ها نیز از 3 متر بیشتر نیست تا نیروی انسانی بتواند به راحتی آن‌ها را تمیز کند. آشغالگیرهای دستی عمدتا در تصفیه خانه‌های کوچک به کار برده می‌شوند. در تصفیه خانه‌های بزرگ نیز آشغالگیرهای دستی به صورت آماده به کار در کانال بای پس قرار دارند تا در مواقعی که دبی فاضلاب بالا است و یا آشغالگیرهای مکانیکی در حال تعمیر می‌باشند، مورد استفاده قرار ‌گیرند. 

2-1. آشغالگیر مکانیکی (Mechanically-Cleaned Screens)

همانگونه که ذکر شد، جامدات به دام افتاده در آشغالگیرهای دستی را باید نیروی انسانی به کمک چنگک از آشغالگیر جدا کند، که این خود مشکلاتی مانند راندمان پایین، ظرفیت کم و نیاز مداوم به نیروی انسانی دارد. از این رو آشغالگیرهای مکانیکی برای افزایش کارایی و کاهش مشکلات عملیاتی و نگهداری طراحی شدند. از آشغالگیرهای مکانیکی عمدتا در تصفیه‌خانه‌های متوسط و بزرگ استفاده می‌شود. نحوه عملکرد یک نمونه از آشغالگیرهای مکانیکی در ویدیو زیر نمایش داده شده است.

آشغالگیرهای مکانیکی خود به 4 نوع مختلف تقسیم بندی می‌شوند که در ادامه توضیحاتی در رابطه با هرکدام ارائه خواهد شد. 

1-2-1. آشغالگیر مکانیکی نیرو محرکه زنجیری (Chain-Driven Screens)

آشغالگیرهای نیرو محرکه زنجیری که زیر مجموعه آشغالگیرهای مکانیکی می‌باشند، از زنجیر و چنگک تشکیل شده‌اند. این چنگک‌ها همراه با حرکت زنجیرها در یک مدار حلقوی به سمت بالا یا پایین حرکت می‌‌کنند و همزمان با حرکت خود، جامدات به دام افتاده در آشغالگیر را از آن جدا می‌کنند، بدین ترتیب، آشغالگیر به صورت پیوسته تمیز می‌شود. از معایب این آشغالگیرها می‌توان به طول عمر نسبتا کوتاه زنجیر به دلیل قرارگیری مداوم در آب اشاره داشت. 

2-2-1. آشغالگیر مکانیکی چنگک رفت و برگشتی (Reciprocating Rake Screens)

آشغالگیر چنگک رفت و برگشتی که با نام Climber Screen نیز شناخته می‌شود، برخلاف سایر آشغالگیرها که از چندین چنگک استفاده می‌کنند، تنها یک چنگک برای تمیزسازی آشغالگیر دارد. به عبارت دیگر این آشغالگیر مشابه آشغالگیرهای دستی است، با این تفاوت که در آشغالگیر چنگک رفت و برگشتی، چنگک به صورت اتوماتیک جابجا می‌شود و به نیروی انسانی نیازی نیست. از مزیت‌های این آشغالگیرها می‌توان به طول عمر بیشتر به دلیل عدم غوطه وری اجزا در پساب اشاره داشت. معایب آشغالگیر چنگک رفت و برگشتی نیز نرخ آشغالگیری پایین و ناکارآمدی در بارهای زیاد آلاینده در فاضلاب می‌باشد. 

3-2-1. آشغالگیر مکانیکی زنجیره‌ای (Catenary Screen)

آشغالگیرهای زنجیره‌ای از مکانیسم ساده و موثر چنگک با حرکت زنجیر استفاده می‌کنند. این آشغالگیرها از سمت جلو تمیز می‌شوند و برای حذف جامدات درشت بسیار مناسب می‌باشند. با توجه به این که یاتاقان‌ها، چرخ دنده‌ها و شفت‌های این آشغالگیرها نیز بالاتر از سطح پساب است، احتمال خوردگی کم می‌باشد. ویدیو زیر نحوه کارکرد این آشغالگیرها را نشان می‌دهد. 

4-2-1. آشغالگیر مکانیکی تسمه پیوسته (Continuous Belt Screen)

آشغالگیرهای تسمه پیوسته از تکنولوژی فوق بالایی استفاده می‌کنند، از این رو بسیار کاربردی هستند و راندمان بالایی دارند. این آشغالگیرها که خود تمیزکننده می‌باشند، از یک مش و چندین چنگک ساخته شده اند و به صورت پیوسته حرکت می‌کنند؛ در نتیجه برای جداسازی جامدات ریز و درشت مناسب هستند. از معایب این آشغالگیرها نیز می‌توان به احتمال بالای پارگی و سایش به دلیل حرکت پیوسته صفحات اشاره داشت. 

2. آشغالگیر ریز (Fine Screens)

آشغالگیرهایی که اندازه دهانه‌هایشان در حدود 0.5 تا 6 میلی‌متر باشد، آشغالگیر دانه ریز نامیده می‌شوند. این آشغالگیرها برای حذف ذرات ریزتر مانند جامدات معلق موجود در پساب اولیه مناسب می‌باشند. برخلاف آشغالگیرهای دانه درشت که عموما از میله‌ها (bars) ساخته می‌شوند، آشغالگیرهای دهانه ریز از صفحات مشبک (Perforated Plates) و سیم‌های Wire Cloth و Wedgewire تشکیل شده‌اند. باید توجه داشت که مکانیسم تمیزسازی این آشغالگیرها در مقایسه با آشغالگیرهای دانه درشت دشوارتر است. 
 در ادامه توضیحاتی در رابطه با سه مدل رایج از آشغالگیرهای دانه ریز ارائه خواهد شد. 

1-2. آشغالگیر درام دوار (Rotary Drum Screens)

در این نوع از آشغالگیرها، صفحه آشغالگیر بر روی یک سیلندر دوار در کانال جریان قرار گرفته است. بسته به مدل طراحی آشغالگیر درام دوار، جریان فاضلاب هم به صورت داخل به خارج (داخلی) و هم به صورت خارج به داخل (خارجی) می‌تواند وارد این درام شود. عموما درام‌هایی که به صورت خارجی تغذیه می‌شوند، توانایی تحمل نرخ‌های بالاتر جریان را دارند. با عبور جریان پساب از این درام، ذرات معلق بر روی سطح درام به دام می‌افتند. برای تمیزسازی این آشغالگیر نیز مجموعه‌ای از برس‌های تمیز کننده یا اسپری آب بر روی درام تعبیه شده است. در ویدیو زیر نحوه عملکرد یک آشغالگیر درام دوار که به صورت خارج به داخل تغذیه می‌شود، نمایش داده شده است. 

2-2. آشغالگیر سیم گوه‌ای استاتیک (Static Wedge Wire Screens)

در این نوع از آشغالگیرها از سیم‌های گوه‌ای برای ایجاد یک مش استفاده شده است که می‌تواند ذرات ریز را به دام بیاندازد، این آشغالگیرها عموما برای تصفیه‌خانه‌هایی مناسب می‌باشند که دارای فضای بزرگی هستند و نیاز است که روزی یک یا دو بار تمیز شوند. از مزیت این آشغالگیرها نسبت به آشغالگیرهای درام دوار باید به مصرف انرژی بسیار کمتر اشاره داشت. 

3-2. آشغالگیر پله‌ای (Step Screens)

آشغالگیرهای پله‌ای از دو سری صفحه عمودی ثابت و متحرک که تشکیل پله می‌دهند، ساخته می‌شوند. در این آشغالگیرها، صفحات متحرک به به سمت بالا حرکت می‌کنند و بدین ترتیب جامدات گیر کرده در هر پله را به پله بالایی منتقل می‌کنند تا در نهایت جامدات از بالای آشغالگیر جمع‌آوری شوند؛ از این رو، این آشغالگیرها دارای ویژگی خود تمیز شوندگی هستند. آشغالگیرهای پله‌ای نسبت به سایر آشغالگیرهای دانه ریز ظرفیت بیشتری دارند و در کانال‌های موجود، قابل نصب می‌باشند. ویدیو زیر نحوه عملکرد یک آشغالگیر پله‌ای را نشان می‌دهد.

3. آشغالگیر میکرو (Micro Screens)

آشغالگیرهای میکرو یا میکرواسکرین‌ها، کوچک‌ترین منافذ را در بین آشغالگیرها دارند به طوری که دهانه آن‌ها عموما کمتر از 0.5 میکرومتر است. این آشغالگیرها عموما درام‌هایی می‌باشند که با سرعت پایین حرکت می‌کنند و سطح درام نیز با صفحات دارای حفرات میکرومتری پوشیده شده است. جامدات معلق موجود در پساب در حین عبور از این آشغالگیرها در سطح درام به دام می‌افتند و از طریق شستشوی معکوس جمع‌آوری می‌شوند. باید اشاره داشت که استفاده از آشغالگیرهای میکرو در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب خیلی مرسوم نیست. 

قیمت آشغالگیر در بازار

همانگونه که ذکر شد، آشغالگیرها تنوع بسیار بالایی دارند و برای حذف جامدات با سایزهای مختلف به کار برده می‌شوند. بدیهی است که هرکدام از آشغالگیرها با توجه به نوعشان قیمت متفاوتی دارند. برای کسب راهنمایی رایگان جهت خرید آشغالگیر متناسب با ویژگی‌های تصفیه خانه فاضلاب خود با کارشناسان آبکالا تماس حاصل فرمایید. 

خرید آشغالگیر از آبکالا

فروش آشغالگیر یکی از خدمات آبکالا به مشتریان محترم خود می‌باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آشغالگیرها نیز می‌توانید با کارشناسان آبکالا تماس بگیرید.