تصفیه فاضلاب صنایع لبنی

صنایع لبنی (Dairy Industries) یکی از صنایع عمده‌ی مصرف کننده آب و بالطبع تولید کننده فاضلاب هستند. از‌ این‌رو، تصفیه و استفاده مجدد از پساب تولیدی این‌گونه صنایع یکی از اولویت‌های زیست محیطی به شمار می رود. درجه تصفیه پساب در هر کارخانه تولید محصولات لبنی به قوانین زیست محیطی منطقه‌ای و کشوری بستگی دارد اما به طور کلی کارخانه‌های بزرگ لبنی تصفیه خانه‌های اختصاصی خود را دارند.
مهم‌ترین فعالیت صنعت لبنیات، فرآوری شیر خام می‌باشد. پاستوریزه کردن، استرلیزه کردن، جداسازی، فیلتراسیون و هموژنیزه نمودن چندین عملیات واحد هستند که در صنعت تولید فرآورده‌های شیر انجام می‌شود و بسیاری از محصولات دیگر همانند خامه، کره، پنیر، ماست، کشک، بستنی و... تولید می‌شود. در زمان تولید این محصولات یکسری محصول جانبی دیگر نظیر آب پنیر و ... تولید می‌شود که مقدار آنها زیاد بوده و تاکنون نیز هیچ کاربردی برای آنها پیدا نشده است. پساب خروجی لبنیات نیاز به یک تصفیه‌ی خاص برای جلوگیری یا به حداقل رساندن مشکلات زیستی دارد، چرا که حاوی ترکیبات زیست تخریب پذیر زیادی هستند که همین امر باعث افزایش پیچیدگی فرایند تصفیه خواهد شد.

ویژگی های فاضلاب لبنی 

فاضلاب صنایع لبنی در طبیعت از نظر قابلیت تجزیه بیولوژیکی بسیار پیچیده‌اند، زیرا هم حاوی ترکیباتی‌اند که به راحتی قابل تجزیه بیولوژیکی بوده مانند کربوهیدرات ها که بخش عمده و اصلی آن نیز لاکتوز می‌باشد و هم دارای ترکیباتی هستند که تجزیه‌ی بیولوژیکی آن‌ها به آسانی صورت نمی‌گیرد، مانند چربی‌ها و پروتئین‌ها. مواد قابل تجزیه بیولوژیکی و غیر قابل تجزیه بیولوژیکی موجود در فاضلاب‎‌های لبنی، بسته به نوع محصولات لبنی فراوری شده می تواند متفاوت و متغیر باشد. به عنوان مثال در تولید کره‌ی حیوانی، چربی بالایی وارد فاضلاب می‌گردد. درحالی‌ که تولید پنیر دارای فاضلابی با پروتئین و کربوهیدرات بیشتر است. ویژگی‌های یک پساب لبنی شامل دما، COD ،BOD ،pH، جامدات محلول، جامدات معلق، چربی و روغن و گریس است. معمولا رنگ فاضلاب رو به سفید می‌باشد و به صورت طبیعی یک فاضلاب قلیایی است که به دلیل تخمیر لاکتوز به سرعت اسیدی می‌شود. ویژگی اصلی پساب صنایع لبنی، اکسیژن خواهی بالای آن‌ می‌باشد. البته باید دقت داشت که مشخصات فاضلاب در هر کارخانه متفاوت است و به میزان شیر پردازش شده و نوع محصولات تولیدی بستگی دارد. جدول زیر نشان دهنده ویژگی‌های فاضلاب کارخانه‌های مختلف تولید محصولات لبنی است.

خصوصیات و منابع تولید فاضلاب صنایع لبنی  

عمده آب مصرفی در کارخانه‌های صنایع لبنی صرف تمیز کردن، شستشوی کف، بطری‌ها، جعبه‌ها، وسایل نقلیه، تجهیزات و مخازن کارخانه و همچنین درون تانکرهای حمل و ذخیره سازی شیر به‌ کار می‌رود. حجم، غلظت و ترکیب فاضلاب‌های ناشی از کارخانه به نوع محصولات تولیدی، برنامه تولید، روش‌های بهره‌برداری، طراحی خط تولید کارخانه، میزان مدیریت آب مصرفی و در نتیجه مقدار آب مصرفی بستگی دارد. فاضلاب‎‌های صنایع لبنی به سه گروه عمده تقسیم می‌گردند:
۱. آب مصرفی در طی فرایند تولید که شامل آب به‌کار رفته برای سرد کردن و گرم کردن فرایندها است. این فاضلاب‌ها معمولا عاری از آلاینده بوده و با حداقل تصفیه می‌توان آن‌ها را مورد استفاده مجدد قرار داده و یا به درون کانال جمع‌آوری آب‌های ناشی از بارش انتقال و دفع نمود.
2. فاضلاب ناشی از تمیز کردن که عمدتا از تمیز کردن تجهیزاتی که در تماس با شیر، محصولات لبنی، ریخت و پاش شیر و محصولات آن، آب پنیر، آب ناشی از فشرده‌سازی پنیر، آب نمک و آب ناشی از تجهیزات تولید و حتی خطاهای بهره‌برداری است. این فاضلاب ممکن است حاوی همه ترکیبات شیر، پنیر، آب پنیر و آب‌های ناشی از زلال‌سازی لبنیات، آب به‌کار رفته برای رقیق‌سازی، مایه ماست، آب میوه‌ها و ترکیبات تثبیت کننده باشد.
3.  فاضلاب بهداشتی که به طور معمول مستقیما به تصفیه‌خانه فاضلاب هدایت می گردد.
فاضلاب حاصل از تمیز کردن تجهیزات، حاوی مقدار قابل توجهی از عوامل استریل کننده و انواع مختلفی از پاک کننده‌های اسیدی و قلیایی است. بنابراین pH فاضلاب به‌طور معنی داری متغیر بوده و به استراتژی تمیز کردن تجهیزات بستگی دارد. عمده‌ترین ترکیبات شیمیایی که برای تمیز کردن تجهیزات به‌کار می‌روند عبارتند از سود سوز آور، اسید نیتریک، اسید فسفریک و هیپوکلرید سدیم. این مواد اثرات قابل توجهی در pH فاضلاب دارند. از دیگر نگرانی‌های مرتبط با شستشو و تمیز کردن تجهیزات خط تولید شامل مواد قابل تجزیه بیوشیمیایی (BOD) و اکسیژن مورد نیاز برای ترکیبات شیمیایی (COD) است. بنابراین یک نگرانی عمومی در مورد قابلیت تجزیه‌پذیری بیولوژیکی پاک کننده‌ها و سمیت آن‌ها روی فرایندهای تصفیه فاضلاب و محیط زیست وجود دارد. 
فاضلاب صنایع لبنی عموما در میانه خط تولید ایجاد می‌شود، بنابراین مقدار جریان و خصوصیات فاضلاب در کارخانه‎‌های مختلف، متفاوت می‌باشد و به نوع محصول تولیدی و روش‌های بهره‌برداری در کارخانه بستگی دارد. این خصوصیات متفاوت روی انتخاب واحدهای تصفیه فاضلاب تاثیر گذارند. به‌طوری که با تغییرات بارگذاری آلی، سیستم‌های بیولوژیکی انتخابی دچار مشکلات بهره‌برداری می‌گردند.
میزان تقاضای اکسیژن بیولوژیکی یا همان BOD در شیر حدود ۲۵۰ برابر فاضلاب خانگی است، بنابراین جای تعجبی وجود نخواهد داشت که این میزان تفاوت در فاضلاب ناشی از صنایع لبنی نیز مشاهده شود. با توجه به این اختلاف در بار آلودگی فاضلاب بهداشتی و فاضلاب صنایع لبنی، انتقال فاضلاب‌های لبنی بدون تصفیه و یا پیش تصفیه به تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهری توجیه پذیر نخواهد بود. این تفاوت در بار آلی عمدتا ناشی از وجود چربی، لاکتوز و پروتئین در فرآورده‌های لبنی است.

گزینه‌های تصفیه فاضلاب

ویژگی‌های خاص فاضلاب صنعت لبنیات از جمله دبی متغیر آن، تغییرات قابل توجه در pH و جامدات معلق موجود در فاضلاب این صنایع انتخاب یک روند کلی و مناسب را جهت تصفیه مختل می‌نماید. با توجه به این امر که بار آلی فاضلاب این صنایع بالاست تجزیه بیولوژیکی یک روش موثر جهت تصفیه آن‌ها می‌باشد. اگر فاضلاب این صنایع تصفیه نشوند خطر بالقوه‌ای برای محیط زیست محسوب می‌شوند. سه گزینه عمده برای تصفیه فاضلاب صنایع لبنی عبارتند از:
• تخلیه به شبکه جمع آوری فاضلاب شهری جهت تصفیه در تصفیه خانه فاضلاب شهری
• حذف زایدات ویژه و نیمه جامد از فاضلاب در کارخانه
• تصفیه فاضلاب کارخانه با احداث تصفیه خانه در داخل کارخانه
با توجه به این که دو راهکار اول هر سال با افزایش هزینه روبرو می‌شوند، اکثر کارخانجات لبنی راهکار سوم یعنی ساخت تصفیه خانه در داخل کارخانه را ترجیح می‌دهند.

انواع روش‌های تصفیه پساب صنایع لبنی

روش‌های مختلفی که عمدتا برای تصفیه پساب‌های لبنی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به شرح زیر می‌باشند:

تصفیه‌ مکانیکی پساب صنایع لبنی

این مرحله، مرحله‌ی مقدماتی یا به عبارت دیگر پیش تصفیه جهت تصفیه فاضلاب های لبنی می‌باشد و شامل آشغالگیر، دانه‌گیر، مخازن ته‌نشینی اولیه یا زلال ساز می‌باشد. ذرات درشت موجود در این فاضلاب در هنگام عبور از آشغالگیر حذف می‌شوند؛ در غیر اینصورت احتمال ایجاد گرفتگی در لوله‌ها و تجهیزات در مراحل بعدی تصفیه وجود دارد. دانه‌گیر برای ته‌نشینی مواد غیر آلی سنگین‌تر استفاده می‌شود مثل شن، ماسه و... . مخزن زلالساز امکان ته‌نشینی مواد معلق را در کف مخزن فراهم می‌آورد و مواد جمع شده درکف این مخازن به عنوان لجن دفع میشود.
آشغالگیر: هدف اصلی از استفاده از آشغالگیرها به عنوان واحد پیش تصفیه در تصفیه فاضلاب‌های لبنی حذف ذرات بزرگ‌تر موجود در این فاضلاب‌ها می‌باشد که ممکن است سبب گرفتگی لوله‌ها و آسیب رساندن به پمپ‌ها و دیگر تجهیزات شود. توصیه می‌گردد عملیات آشغالگیری از فاضلاب لبنی تا حد امکان سریع انجام شود، چرا که تاخیر در انجام عملیات به سبب حل شدن جامدات معلق باعث افزایش COD فاضلاب می‌گردد. 
چربی گیر: وجود چربی، روغن و گریس در فاضـلاب حاصـل از فـراوری لبنیـات باعـث ایجـاد مشـکلاتی در سیستم‌های تصفیه بیولوژیکی فاضلاب می‌گردد. بنابراین ضروری است تا در صورت عدم حذف کامل چربـی، روغن و گریس، تا حد امکان مقدار آن کاهش یابد که برای این منظور استفاده از چربی‌گیر پیشنهاد می‌گردد. حذف مکانیکی با استفاده از شناورسازی با هوای محلول DAF یک روش موثر در حذف چربی و روغن از فاضلاب می باشد. 

تصفیه شیمیایی فاضلاب صنایع لبنی

تصفیه شیمیایی در غالب یک ته‌نشینی انجام می شود. با تزریق مواد منعقد کننده (مانند نمک‌های آهن، نمک‌های آلومینیوم و ...) و ایجاد اختلاط سریع توسط یک همزن اختلاط است. این فرایند فسفات غیر‌محلول را به شکل ذرات ریزی و سپس ذارت بزرگتر تبدیل نموده و ته‌نشین می‌نماید و پساب زلال شده را به مراحل بعدی جهت تصفیه بیولوژیکی حمل می‌کند.
تنظیم pH: فاضلاب صنایع لبنی دارای pH اولیه بسیار متغیری می باشند، از دلایل این امر استفاده از موادشیمیایی در شستشو می باشد که وابسته به نوع ماده ی شیمیایی مورد استفاده و روش شستشو می باشد. کنترل pH برای دستیابی به شرایط مناسب جهت انعقاد لازم و ضروری است.
انعقاد شیمیایی: از انعقاد شیمیایی به عنوان ته نشینی نیز یاد می شود، چرا که با اضافه کردن مواد منعقد کننده، به ته نشینی ذرات معلق کمک قابل توجهی می‌گردد.

تصفیه بیولوژیکی پساب صنایع لبنی

تصفیه‌ی بیولوژیکی یکی از مرسوم‌ترین و بهترین روش‌ها برای تصفیه فاضلاب صنایع لبنی می‌باشد زیرا فرایندهای بیولوژیکی پیچیدگی چندانی ندارند، قابلیت انطباق‌پذیری خوبی با سیستم‌های تصفیه‌ی فاضلاب‌های حاوی مواد آلی مانند پساب صنایع لبنی دارند و مقرون به صرفه می‌باشند. فرایندهای تصفیه بیولوژیکی به دو صورت هوازی و بی‌هوازی قابل اجرا هستند. 
در فرایندهای تصفیه هوازی میکروارگانیسم‌ها در شرایطی هوازی (در محیطی غنی از اکسیژن)، رشد می‌کنند و مواد آلی را توسط اکسیداسیون به ماده‌ی سلولی، دی اکسید کربن و آب تبدیل می‌کنند. سیستم تصفیه هوازی می تواند شامل فرایند لجن فعال متعارف، RBC، فیلتر و...  باشد.
فرایندهای تصفیه بی‌هوازی اساسا برای تصفیه فاضلاب های با بار الودگی بالا که باید از طریق بیولوژیکی اقدام به حذف آلاینده های آن نمود کارایی بسیار خوبی از خود دارد. هضم بی هوازی فرایندی است که در آن میکروارگانیسم ها، در غیاب اکسیژن مواد آلی را با تبدیل نمودن آنها به بیوگاز (متان و CO۲)، بایومس (زیست توده)  و مواد معدنی تثبیت می نماید. ۵ درصد از بار آلی در جریان تصفیه‌ی بی‌هوازی تبدیل به بیوگاز (متان و کربن دی اکسید) می‎‌گردد و بقیه برای رشد و نگهداری مورد استفاده قرار می‌گیرند. راکتورهای فرایندی به منظور جلوگیری از ورود هوا و خروج بو استفاده می شوند.
البته باید توجه داشت که در فرایندهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب‌های لبنی، تولید لجن به‌خصوص در فرایندهای هوازی ممکن است سبب افزایش هزینه‌های دفع گردد، اما دارای مزایایی از قبیل امکان تجزیه بیولوژیکی مواد آلی پیچیده موجود در فاضلاب و جذب سطحی احتمالی فلزات سنگین توسط میکروارگانیسم‌های مناسب می‌باشد.

فرایندهای تصفیه بیولوژیکی هوازی فاضلاب صنایع لبنی

روش تصفیه بیولوژیکی هوازی شامل رشد میکروارگانیسم‌ها در یک محیط غنی از اکسیژن جهت اکسیداسیون مواد آلی و تبدیل آنها به دی اکسید کربن، آب و سلول‌های میکروبی است. راه‌اندازی سیستم‌های هوازی معمولا نیاز به دوره سازگاری میکروبی دارد تا مقدار لازم از جمعیت میکروبی رقابت‌پذیر ایجاد گردد. در فرایندهای بیولوژیکی هوازی، نیتروژن آمونیاکی به خوبی حذف شده و مشکلات زیست محیطی ناشی از آن وجود نخواهد داشت. مشکلات معمول فرایندهای هوازی عبارتند از تولید کف و جداسازی ضعیف دو فاز مایع و جامد.
فرایند لجن فعال متعارف: این سیستم یک سیستم تصفیه مداوم است که مخلوطی از میکروارگانیسم‌های مختلف معلق موجود در فاضلاب در یک حوض هوادهی، آلاینده‌های آلی را جذب داخلی و سطحی نموده و سپس آنها را تجزیه می‌نمایند. قسمتی از ترکیبات آلی به طور کامل به محصولات نهایی بی‌خطر اکسید شده و دیگر مواد آلی برای تولید انرژی مورد نیاز، بقا و رشد میکروارگانیسم‌ها و تولید توده‌ی زیستی (لخته ها) مصرف می‌شوند. میزان تولید زیست توده و هوادهی عوامل تاثیر گذار و حائز اهمیت در فرایند لجن فعال متعارف هستند. حوض هوادهی نیز بایستی بر اساس زمان هوادهی و زمان ماند سلولی طراحی گردد. محتویات حوض هوادهی به حوض ته‌نشینی انتقال یافته و در آنجا لخته‌های لجن فعال، تشکیل ذرات بزرگ‌تری را می‌دهند که به عنوان لجن ته‌نشین می‌گردند. 
بسیاری از گزارشات نشان داده که سیستم لجن فعال به‌طور موفقیت آمیزی برای تصفیه فاضلاب صنایع لبنی به‌ کار رفته است.
راکتورهای ناپیوسته متوالی Sequencing batch reactor SBR: راکتورهای ناپیوسته متوالی SBR یک فن آوری موثر برای استفاده در تصفیه فاضلاب صنعت لبنیات می باشد. یک سیستم SBR، یک واحد پر و خالی شونده است که هوادهی، ته‌‌نشینی، تخلیه پساب و برگشت جامدات در یک واحد انجام می‌شود. بعد از پر شدن تانک، فاضلاب بدون اینکه هوادهی گردد، با جامدات معلق میکروبی مخلوط می‌شود تا بدین ترتیب قابل تخمیر متابولیسم گردند. سپس عملیات با هوادهی ادامه می‌یابد که این مرحله اکسیداسیون مواد آلی و تولید بیومس را تقویت می‌نماید. جهت تکمیل فرایند تصفیه، لجن ته‌نشین شده و پساب تصفیه شده از این واحد تخلیه می‌گردد. سیستم های تصفیه SBR به بهره‌بردار وابسته‌اند. بهره‌بردار بایستی دوره زمانی هر مرحله را با توجه به تغییرات خصوصیات فاضلاب تنظیم نماید. سیستم SBR یک گزینه‌ی مناسب برای تصفیه فاضلاب‌های با دبی کم است و در محدوده وسیعی از تغییرات خصوصیات کیفی فاضلاب، کاربرد دارد. 
سیستم  SBR یک گزینه اقتصادی برای تصفیه اولیه و ثانویه فاضلاب صنایع لبنی است که راندمان حذف COD آن ۹۷-۹۱% است.
فیلترهای هوازی: فیلترهای هوازی همانند صافی‌های چکنده متعارف از قدیمی‌ترین روش‌های تصفیه فاضلاب هستند که کیفیت پساب تولیدی آنها بسیار بالاست. مواد پر‌کننده (با قطر ۲۰-۱۰۰ میلی متر) ممکن است شامل سنگ خارا، سنگ رودخانه‌ای، سنگ ریزه یا ذرات پلاستیکی باشد که اجتماعی از  گونه‌های مختلف میکروبی روی آنها شروع به رشد و نمو می‌نمایند. فاضلاب به‌‎طور معمول از حوض ذخیره‌سازی بر روی محیط پر کننده پخش شده و سپس از بستر ۲ متری راکتور به سمت پایین تراوش می‌نماید. لایه ی نازک میکروارگانیسم های رشد کرده بر روی محیط پر کننده، مواد آلی موجود در فاضلاب را در حال عبور از بستر جذب و تجزیه ی هوازی می نمایند. لجن تجمع یافته بر روی محیط پر کننده باید به‌صورت دوره‌ای حذف گردد. شرایط هوازی توسط جریان رو به پایین فاضلاب و تهویه‌ی طبیعی هوا از کف صافی به طرف بالا که ناشی از اختلاف دمای هوای درون و خارج از راکتور است، تسهیل می‌گردد. برای تقویت تجزیه مواد آلی ممکن است تهویه مصنوعی به‌ کار رود. فیلترهای متعارف که در آنها میکروب‌ها روی سنگریزه رشد می‌کنند، ازلحاظ عمق محدودیت دارند و عمق آن‌ها ۲ متر است؛ زیرا فیلترهای عمیق‌تر امکان رشد بی‌هوازی را که بوی نامطبوع تولید می‌کند، تقویت می‌نماید. درحالی‌که فیلترهای حاوی مواد پرکننده مصنوعی را می توان تا عمق ۸ متر به صورت هوازی بهره‌برداری نمود. 
دیسک‌های بیولوژیکی چرخان: شامل دیسک‌های مدوری هستند که از مواد پلاستیکی با دانسیته بالا و دیگر مواد سبک وزن تولید شده‌اند. دیسک‌ها با سرعت چرخش rpm ۱-۳ روی یک محور افقی که حدود ۴۰-۶۰ درصد سطح دیسک‌ها خارج از تانک قرار دارند، می‌چرخند. این کار باعث انتقال اکسیژن از اتمسفر به درون لایه نازک میکروبی موجود در روی سطح  دیسک می‌گردد. یک لایه بیوفیلم روی سطح دیسکت توسعه یافته که اکسیداسیون ترکیبات آلی فاضلاب را تسریع می‌نماید. فرایند RBC دارای مزایای گوناگونی نسبت به لجن فعال در تصفیه فاضلاب صنایع لبنی است. این مزایا شامل نیاز سیستم به انرژی ورودی کمتر و پایین بودن هزینه‌های بهره‌برداری و نگهداری هستند. به‌علاوه این سیستم‌ها به پمپاژ، هوادهی و دفع یا برگشت لجن نیاز ندارند. بنابراین هزینه‌های بهره برداری کمتری خواهند داشت. بهره‌برداری از این تاسیسات برای حذف نیتروژن نیز نسبتا ساده بوده و نگهداری معمول آن‌ها شامل بازرسی و گریس کاری تجهیزات می باشد.
لاگون‌ها، برکه‌ها و نیزارها: در مناطقی که زمین فراوانی در دسترس است، استفاده از لاگون‌ها، برکه‌ها و نیزارها یکی از ارزان‌ترین روش‌های تجزیه بیولوژیکی فاضلاب می باشد. به استثنای برکه‌های هوادهی که در آنها وجود هوا لازم و ضروری است و تامین این هوا توسط هوادهی مصنوعی صورت می‌پذیرد، در سایر این سیستم‌های تصفیه هیچگونه تجهیزات مکانیکی به کار نرفته و فاضلاب به صورت ثقلی جریان دارد. لاگون‌ها به دلیل سادگی و عدم وجود تاسیسات برگشت لجن، روش مطلوبی برای تصفیه موثر فاضلاب به شمار می‌روند. مطالعات در مقیاس واقعی نشان داده است که نیزارها پتانسیل بسیار بالایی در تصفیه فاضلاب دارند و در ترکیب با سیستم‌های هوازی با هزینه‌ی قابل قبولی توانایی تولید پساب با کیفیت بالا را دارند.

فرایندهای تصفیه بیولوژیکی بی‌هوازی پساب صنایع لبنی

فرایند بی هوازی فرایندی است که میکروارگانیسم ها در غیاب اکسیژن اقدام به تجزیه مواد آلی موجود در پساب می‌نمایند. گزارش شده است که تا ۹۵ درصد از بار ارگانیک در جریان فاضلاب می تواند به بیوگاز (متان و کربن دی اکسید ) تبدیل شود. 
راکتورهای لجن بی‌هوازی با جریان روبه بالا (UASB ;Up FlowAnaerobic Sludge  Blanket): راکتور های UASB به طور گسترده ای برای تصفیه‌ی فاضلاب های محصولات لبنی و غذایی مورد استفاده قرار گرفته اند. در این راکتور‌ها جریان از پایین به سمت بالا توزیع می‌شود. از مشکلات استفاده از راکتورهای UASB در تصفیه فاضلاب صنایع لبنی می توان به این نکته اشاره کرد که وجود چربی در فاضلاب  و خاصیت بازدارندگی آن‌ها اجازه نمی دهد که به سرعت به درصد حذف مورد نیاز دست پیدا کنیم.

تکنولوژی های پیشرفته برای تصفیه پساب لبنی 

انعقاد الکتریکی (ElectroCoagulation=EC): فرایند انعقاد الکتریکی می‌تواند یک گزینه برای تصفیه فاضلاب صنایع لبنی باشد. انعقاد الکتریکی یک فرایند الکترولیز است که قادر به حذف مواد محلول حل شده، کدورت و رنگ با استفاده از عبور جریان الکتریکی از پساب می‌باشد. این فرایند به صورت قابل توجهی به حذف ذرات معلق کمک می‌کند. با عبور جریان برق از الکترود ها می‌توان از این فرایند برای تصفیه فاضلاب لبنیات استفاده نمود. در بعضی تحقیقات مشاهده شده که فرایند انعقاد الکتریکی قادر به حذف COD و روغن و چربی به ترتیب با درصد حذف ۹۸ و ۹۹ درصد در مدت زمان ۷ و ۱ دقیقه بوده است.
جذب (adsorption): از میان انواع روش‌های فیزیکی و شیمیایی، روش جذب یکی از روش‌های مناسب جهت حذف ذرات آلی از فاضلاب می‌باشد. برای تصفیه فاضلاب از میان جاذب‌های موجود کربن فعال بیشترین کاربرد را دارد. اگر چه از جاذب‌های دیگری نیز می‌توان استفاده کرد که مقرون به صرفه هم باشند از جمله خاکستر پوست برنج، خاکستر ذغال و ...
فرایندهای غشایی: فرایندهای غشایی معمول جهت جداسازی ذرات عبارتند از: میکرو فیلتر، نانوفیلتر، اولترافیلتر، اسمز معکوس و الکترودیالیز. در این روش امکان بازیابی بالا و استفاده‌ی مستقیم از پساب تصفیه شده صنایع در خود صنعت نیز وجود دارد. نانو فیلترها یک گزینه‌ی معمول به عنوان پیش تصفیه قبل از RO هستند، چرا که می‌توانند با عملکردی در فشار کمتر، انرژی کمتری مصرف کنند و باعث افزایش آب تصفیه شده‌ی RO شوند. عملکرد نانو فیلترها در حذف COD، لاکتوز، پروتئین شیر و کاهش غلظت آنیونی آن خوب می‌باشد و با استفاده از فرایند RO می توان به درصد تصفیه ۹۰ تا ۹۵ درصد دست یافت.

پردازش لجن –تصفیه لجن در تصفیه خانه فاضلاب صنایع لبنی

در هر مرحله از تصفیه، شاهد تولید لجن خواهیم بود که این لجن ها در مخازنی ضخیم جمع آوری می شود که به آن مواد شیمیایی برای تسهیل جمع آوری این ذرات جامد زده می شود. لجن یک ماده ی همگن، عملا بی بو، با رنگی تیره و حاوی حجم بالایی از مواد آلی است که تجزیه شده اند  و بسیار آلوده اند. در نهایت این لجن ها پمپ شده و به هاضم منتقل می شوند، جایی که مواد آلی تحت شرایط بی هوازی تجزیه و به متان و دی اکسید کربن و مقدار کمی گاز هیدروژن، آمونیاک و هیدروژن سولفید تجزیه می شوند. متان و کربن دی اکسید محصول اصلی این هاضم ها هستند که می‌توانند به عنوان سوخت و تامین گرما مورد استفاده قرار گیرند. لجن دارای رطوبتی بالاتر از ۹۴-۹۷% می باشد. از این رو آبگیری از لجن توسط سانتریفیوژ می تواند حجم لجن جهت دفع را تا یک هشتم حجم آن کاهش دهد. لجن آبگیری شده می تواند به عنوان کود مورد استفاده قرار گیرد و یا به محل دفن منتقل شود.

دیاگرام کلی تصفیه‌خانه فاضلاب کارخانه تولید محصولات لبنی

شکل زیر یک دیاگرام کلی از تصفیه فاضلاب ناشی از صنایع لبنی می باشد:
۱. فاضلاب تولید شده از شستشوی کامیون های حمل شیر
۲. مخزن ته‌نشینی اولیه
۳. دانه‌گیر

۴. تخلیه‌ی دانه‌گیر
۵. فاضلاب تولید شده از محصولات تولیدی 
۶. آشغالگیر دانه ریز  (Rotary drum)
۷. متراکم کننده مواد باقی مانده در پشت آشغالگیر
۸. اختلاط کننده و تانک متعادلساز 
۹. دوزینگ برای تزریق مواد شیمیایی
۱۰. لوله‌های انتقال و اختلاط مواد شیمیایی
۱۱. سیستم DAF
۱۲. خروجی سیستم DAF   
۱۳.  تانک هوادهی واحد MBR
۱۴. بیوراکتورهای غشایی
۱۵. پساب تصفیه شده جهت استفاده‌ی مجدد
۱۶. مخزن نگهداری از لجن باقی مانده  
۱۷. ایستگاه تزریق مواد پلیمری
۱۸. تغلیظ کننده و آبگیری از لجن
۱۹. هاضم لجن
۲۰. اسکرو پرس
۲۱. لجن آبگیری شده 
۲۲. حمل کننده لجن 

قیمت پکیج تصفیه فاضلاب صنایع لبنی

تصفیه فاضلاب صنایع لبنی بسیار به کیفیت پساب تولیدی در هر کارخانه وابسته است و باید با توجه به شرایط موجود طراحی گردد. از این رو بدیهی است که قیمت تمام شده پکیج تصفیه فاضلاب صنایع لبنی ثابت نیست و باید با انجام محاسبات تعیین گردد. با این حال، آبکالا مفتخر است که در طی سالیان طولانی گذشته همواره بهترین‌ طراحی‌ها را با مناسب‌ترین قیمت به مشتریان محترم خود ارائه نموده است. برای دریافت قیمت و کسب راهنمایی‌های بیشتر در رابطه با خرید پکیج تصفیه پساب صنایع لبنی با کارشناسان آبکالا تماس حاصل نمایید.

خرید پکیج تصفیه فاضلاب صنایع لبنی از آبکالا

همانگونه که ذکر شد، تصفیه فاضلاب در هر کارخانه تولید محصولات لبنی با توجه شرایط کارخانه متفاوت است و نیاز به طراحی مخصوص دارد. تیم مهندسی آبکالا با سابقه درخشان در صنعت آب و فاضلاب، بهترین طراحی یک تصفیه‌خانه فاضلاب لبنی را همراه با مناسب‌ترین قیمت به مشتریان محترم خود ارائه می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان آبکالا تماس حاصل فرمایید.