کلر مایع یا همان سدیم هیپوکلریت (NaOCl) در واقع محلولی است با رنگ زرد کم رنگ مایل به سبز که از واکنش کلر با محلول سدیم هیدروکسید ایجاد شده است. این ماده که به سفید کننده نیز شناخته میشود، در گندزدایی و ضدعفونی سازی آب کاربرد دارد. حمل و نقل و جابهجایی کلر مایع در مقایسه با سایر فرمهای کلر سادهتر و کم خطرتر است. البته باید توجه داشته که طول عمر این ماده کوتاه است و بیش از یک ماه نمیتوان آن را انبار داری کرد.
با افزودن سدیم هیپوکلریت به آب علاوه بر این که pH آب افزایش مییابد، هیپوکلرو اسید (HOCl) و یا یون هیپوکلریت (-OCl) ایجاد میشود و این مواد منجر به ضدعفونی شدن و گندزدایی آب میگردند. باید توجه داشت که میزان pH اولیه آب تعیین میکند که چه میزان هیپوکلرو اسید یا یون هیپوکلریت در اثر حل شدن کلر مایع ایجاد میشود. لازم به ذکر است که برای رسیدن به یک سطح ضدعفونی مشخص، در صورت استفاده از کلر مایع نسبت به سایر فرمهای کلر (کلر پودری و یا کلر گازی) غلظت کمتری موردنیاز میباشد.
ویژگیهای فیزیکی کلر مایع
ویژگیهای فیزیکی کلر مایع یا سدیم هیپوکلریت در جدول زیر ارائه شده است.
ظاهر
|
مایع شفاف به رنگ زرد مایل به سبز
|
خواص هشدار دهنده
|
بوی کلر (هشدار ناکافی در غلظتهای خطرناک)
|
وزن مولکولی
|
74.44 دالتون
|
نقطه جوش (در فشار 760mm Hg)
|
تجزیه در دمای بالای 40 درجه سلسیوس
|
نقطه انجماد
|
6 درجه سلسیوس
|
وزن مخصوص
|
1.21 (محلول 14 درصد NaOCl)
|
حلالیت در آب
|
29.3 گرم در 100 گرم در دمای 0 درجه سلسیوس
|
قابلیت اشتعال
|
قابل اشتعال نیست
|
مزایای کلر مایع
کلر مایع یا سدیم هیپوکلریت در مقایسه با سایر روشهای گندزدایی مزایای زیر را دارد:
• سهولت حمل و نقل، نگهداری و استفاده
• هزینه کم
• ایمنی
• اثرگذاری مناسب
• ایجاد کلر باقی مانده
لازم به ذکر است که استفاده از کلر مایع نسب به کلر پودری مطمئنتر و سادهتر است زیرا کلر پودری در سایزها و درجه خلوصهای مختلف موجود میباشد، بنابراین برای از استفاده از آنها باید دوز مورد نیاز تعیین و به سیستم تزریق شود، درحالی که کلر مایع چنین مشکلی را ندارد.