در آشپزخانه فضاهای صنعتی و بزرگ تر مثل رستوران ها، کافه ها و... روزانه مقدار زیادی روغن و چربی استفاده می شود. این مقدار زیاد روغن و چربی در فاضلاب باعث بروز مشکل گرفتگی و انسداد در لوله ها و شبکه های جمع آوری فاضلاب می شود همچنین باعث کاهش ظرفیت لوله ها می گردد که نیازمند به تمیز شدن مداوم و یا حتی احتیاج به تعویض آنها زودتر از زمان مورد انتظار می باشد. به همین علت در اکثر کشورهای جهان قوانین سخت گیرانه ای در خصوص تخلیه فاضلاب آشپزخانه های صنعتی و رستوران ها همراه با فاضلاب های شهری می باشد. بنابراین برای حل این مشکل استفاده از چربی گیر پیشنهاد می شود از آنجایی که این چربی گیر ها در آشپزخانه های صنعتی، رستوران ها، کافه ها و... استفاده می شوند به آنها چربی گیرهای آشپزخانه می گویند.
روغن زمانی که گرم و به صورت مایع باشد ممکن است مشکل خاصی به وجود نیاورد اما با خنک شدن آن و تغییر شکل آن از مایع به جامد مشکلی جدی برای لوله ها و شبکه فاضلاب خواهد بود. بنابراین نیاز به نصب چربی گیر برای حذف روغن و جلوگیری از بروز این مشکل هست.
وجود چربی ها در سیستم جمع آوری و تصفیه فاضلاب های صنایع مشکل بزرگی می باشد. روغن ها و چربی ها به دلیل حلالیت ضعیف در آب و تمایل به جدا شدن آن از محلول مایع نیاز به رسیدگی ویژه ای دارند.
مزایای استفاده از چربی گیرهای آشپزخانه آب کالا
• کاهش میزان چربی و روغن در فاضلاب خارج شده از آشپزخانه ها و رستوران ها که نتیجه آن جلوگیری از ایجاد انسداد و گرفتگی لوله ها و چاه های جذبی می باشد و همچنین چاه جذبی به سرعت پر نخواهد شد و مشکلات و معظلات مربوط به آن را نخواهیم داشت.
• پایین آوردن بار آلودگی فاضلاب و بهبود کیفیت آن برای ورود به مراحل بعدی تصفیه و یا چاه های جذبی
• عدم تولید و ایجاد بوی بد
احتمالا شما اصطلاح تله ی چربی ( Grease Trap) و جداکننده چربی (Grease Interceptor) را به عنوان چربی گیر شنیده اید. درست است که از هر دوی آنها برای حذف روغن و چربی از فاضلاب استفاده می شود، اما از لحاظ فنی تفاوت های بسیاری باهم دارند. درک تفاوت بین این دو به مالکان آشپزخانه های صنعتی این اجازه را می دهد تا از واحد های حذف چربی خود به طور جامع محافظت کنند.
چربی گیر یا Grease Trap چیست؟
تله چربی یا Grease Trap که ما غالبا آن ها را با نام چربی گیر می شناسیم واحدهایی هستند که در آن جریان فاضلاب و چربی وارد شده از آشپزخانه به آن کم است. آنها به صورت سفارشی برای یک محیط با فشار آب پایین و نرخ جریان بین 10 تا 50 گالن در دقیقه ساخته می شوند. این مخازن کوچک در فاصله ی کمی از منبع تولید روغن و چربی ساخته می شوند. بافل ها یا تیغه هایی در جلوی این مخزن تعبیه شده است که فاضلاب را به اندازه کافی تا جامد شدن و جدا شدن از پساب و بالا رفتن آن تا روی سطح پساب در خود نگه می دارند. سپس روغن می تواند به درستی دفع شود. اندازه های آنها کوچک است و عموما در آشپزخانه ها، زیر سینک نصب می شوند از این رو به آنها چربی گیر زیر سینکی نیز گفته می شود.
الزامات نگهداری از Grease Trap
چون این چربی گیرها واحد های کوچکی هستند، به سرعت پر می شوند، یا به عبارتی زودتر پر و خالی می گردند. به صورت کلی این نوع چربی گیر ها باید حداقل یک بار در ماه تخلیه شوند. با این وجود دفعات تخلیه به میزان چربی ورودی به چربی گیر و اندازه آن بستگی دارد. تمیز کردن منظم چربی گیر آن را برای سال های طولانی تری سالم نگه می دارد و باعث می شود کارکرد بهتری داشته باشد.
ظرفیت چربی گیر
معمولا ظرفیت چربی گیرها بین 20 گالن در دقیقه تا 55 گالن در دقیقه می باشد اندازه و ظرفیت چربی گیرها به مقدار زیادی بستگی به زمان بندی تخلیه آن دارد. اگر در یک چربی گیر یا جداکننده چربی تخلیه به صورت منظم انجام نشود، کارایی سیستم به شدت کاهش می یابد. یک واحد که از چربی گیر استفاده می کند باید زمان بندی مناسب و بسیار دقیقی برای تخلیه آن داشته باشد.
ریختن آب بسیار گرم در شبکه و لوله ها تنها روغن و چربی را کمی پایین می برد اما مشکل آن را حل نمی کند. روغن جدا شده چربی گیر باید گرفته و تخلیه شود. این راه مهمترین راه برای کاهش هزینه های بهره برداریست.
Grease Interceptor چیست؟
جداکننده چربی یک واحد بزرگ برای حذف FOG است. این واحد برای استفاده در تاسیسات بزرگ غذایی که مقدار زیادی چربی تولید می شود ایده آل است. ظرفیت آن بین 500 تا 3000 گالن است که در خارج از ساختمان قرار دارد. این سیستم دارای حداقل دو محفظه است و هر محفظه برای حذف چربی طراحی شده است. ظرفیت بیشتر جداکننده چربی زمان کافی برای ماند فاضلاب، خنک شدن آن و جمع آوری روغن را فراهم می کند و اجازه می دهد تا روغن هایی که توسط چربی گیرهای زیر سینکی جمع نشده اند توسط جدا کننده چربی جمع شوند. به دلیل اندازه بزرگ آن، معمولا در خارج از ساختمان و در زیر زمین (معمولا بتنی) نصب می شوند.
نگهداری از Grease Interceptor
چون ظرفیت جداکننده چربی از ظرفیت چربی گیر بیشتر است معمولا مدت زمان بیشتری روغن را در خود نگهداری می کند. از این رو چربی ها باید حداقل هر سه ماه یک بار تخلیه شوند، البته در این مورد نیز برنامه نگهداری به مقدار چربی تولید شده در آشپزخانه بستگی دارد اما در مقایسه با چربی گیر نیازمند خدمات و سرویس دهی کمتری هستند.
تفاوت تله چربی و جداکننده چربی
تفاوت بین چربی گیر و جدا کننده چربی در نرخ جریانی است که دستگاه می تواند به آن رسیدگی کند. یک چربی گیر می تواند در نرخ جریان کمتر از 50 گالن در دقیقه به خوبی کار کند. اما تاسیسات بزرگ تر با نرخ جریان بیشتر از 50 گالن در دقیقه، به جدا کننده چربی نیاز خواهند داشت؛ زیرا آنها برای رسیدگی به میزان FOG بیشتر که از طریق دستگاه جریان پیدا می کند، مجهز هستند. همچنین تله های چربی گیر معمولا در زیر سینک نصب می شوند در حالیکه جداکننده های چربی می توانند در در زیر زمین نیز نصب شوند.
چربی ها و روغن ها (به ویژه چربی های همراه با چربی حیوانی) خنک شده و در دماهای معمولی در لوله ها منجمد می شود. این خنک شدن و دیگر واکنش های شیمیایی باعث گرفتگی و انسداد لوله ها می شود. این انسداد در نهایت می تواند منجر به سرریز شدن فاضلاب بهداشتی شود که خطر بسیار بالایی برای سلامتی انسان ها دارد.
یک چربی گیری که به درستی کار نمی کند و به طور مرتب تمیز نشود باعث نشت چربی به سیستم فاضلاب می شود. این امر می تواند باعث انسداد و گرفتگی شبکه فاضلاب گردد. نصب و نگهداری نامناسب چربی گیر اغلب منجر به صرف هزینه بالا، هدر رفت زمان و همچنین ایجاد بدبینی در بین مشتریان یک رستوران یا واحد تجاری به علت عواقب ناشی از آن می شود.
راه هایی برای کاهش مشکلات چربی گیر و نگرانی های ناشی از آن
1. انتخاب چربی گیر مناسب با توجه به سایز آشپزخانه ها؛ اگر خیلی سایز چربی گیر کوچک باشد باعث خروج سریع تر مایع و عدم کارایی لازم جهت حذف چربی ها می شود و اگر خیلی بزرگ باشد باعث تولید بو در محیط می گردد.
2. چربی ها و یا روغن های پخت و پز را نباید به لوله های فاضلاب شهری تخلیه کرد. باید به کارکنان رستوران ها و آشپزخانه آموزش داده شود که زباله های جامد باقی مانده را به سطل زباله تخلیه کنند این زباله ها نباید به چربی گیر تخلیه شود. در صورت عدم رعایت این نکته چربی گیر نیاز به تخلیه سریع تر و مراقبت و نگهداری بیشتری دارد.
3. استفاده از مواد شوینده، دترجنت ها و سفید کننده ها باید به حداقل رسانده شود. آنزیم ها و مواد شیمیایی موجود در سفید کننده ها و مواد شوینده می توانند باکتری های مفید در چربی گیر را از بین ببرند و یا چربی ها را در خود حل کنند و زمانی که وارد سیستم و شبکه فاضلاب می شوند بعد از مدتی انسداد و گرفتگی ایجاد کنند.
4. از آب سرد برای شستشوی وسایل و صفحات چرب استفاده شود. آب سرد باعث جامد شدن روغن و چربی می شود و راحت تر در دریچه به دام می افتد.
5. لایه های لجن ته نشین شده در کف و همچنین چربی ها باید از چربی گیر حذف شوند. حضور آنها باعث تجزیه آنها و ایجاد بوی نامطبوع می شود.
6. زمان بندی منظم جهت پمپ لجن و تخلیه چربی باعث ارایه نتیجه ی بهتر و سیستم کارامد تر می شود.
اگر چربی گیر و جداکننده چربی در این مرحله پمپ و تخلیه نشوند احتمال بیشتری وجود دارد که که تاسیسات آشپزخانه ها با گرفتگی و انسداد مواجه شوند. با رعایت قانون 25 درصد می توان اطمینان حاصل کرد که واحد حذف چربی شما در طول سال ها با ظرفیت بهینه خود کار می کند.
تمیز کردن Grease Trap/Interceptor
• تجهیزات را قبل یا بعد از ساعات کاری تمیز کنید تا از بوی ناخوشایند پخش شده برای مشتریان جلوگیری کند.
• روغن های استفاده شده در پخت و پز را بازیافت کنید تا دوره های کارکرد پمپ خروجی را کاهش دهد.
• اطمینان حاصل کنید که تنها FOG ها وارد چربی گیر شما می شوند. بنابراین باید باقی مانده های غذای موجود در بشقاب ها و ظروف ها را جدا نموده سپس شسته شوند، تا تنها چربی های آن وارد چربی گیر شود.
تله چربی یا جداکننده چربی، کدامیک؟
هر واحدی که باعث تولید روغن و چربی شده و آن را به شبکه فاضلاب وارد می کند و آنقدر میزان آن زیاد است که موجب انسداد شبکه فاضلاب و یا زهکش شود به نصب یک تله چربی یا جداکننده چربی احتیاج دارد.
جداکننده چربی معمولا در مکان هایی که میزان جمعیت و تولید روغن بیشتر است (منوی آنها برای بیش از 16 ساعت در روز چیده شده باشد و یا سرویس دهی آنها برای بالای 500 پرس در روز باشد) رستوران ها، بیمارستان ها، هتل ها و... از این قبیل اند. در حالیکه تله چربی برای اجتماعات کوچک تر (مثل فست فود ها، یا رستوران هایی که منوی غذایی خاص و محدود تری دارند، میزان شستشوی ظرف آنها پایین است یا ظرفیت نشستن کمی دارند) و اجتماعات متوسط تر (با منوی 8 الی 16 ساعته در روز و ظرفیت سرویس دهی 100 الی 400 نفر در روز) استفاده می شوند. البته در واحدهایی با حجم متوسط هم ممکن است بتوانیم از جداکننده چربی استفاده کنیم این امر کاملا به اندازه و میزان تولید چربی بستگی دارد.
ویژگی های چربی گیرهای آشپزخانه ساخت آب کالا
• نصب آن سریع، راحت و آسان است
• وزن پایین و حمل و جابجایی آسان
• عدم احتیاج به عملیات عمرانی در منطقه به دلیل ساخت در کارخانه
• مطابق با استاندارد های محیط زیست
• نگهداری آسان و طول عمر بالای آنها
• هزینه های بهره برداری مناسب
چگونه یک تله چربی و جدا کننده چربی کار می کند؟
چگونگی کارکرد تله چربی و جداکننده چربی در زیر به صورت کامل توضیح داده شده است، درک درست از کارکرد اینگونه سیستم های تصفیه، عملکرد و نگهداری سیستم را بهبود می بخشد.
کار کرد تله چربی (Grease Trap)
A. جریان از چهار ورودی یا آشپزخانه و یا کمتر وارد تله چربی می شود.
B. یک کنترل کننده جریان یا دستگاه محدود کننده که برای محدود کردن جریان ورودی سیستم تله چربی نصب می شود.
C. یک دریچه ورود هوا که اجازه می دهد که هوا در فضای باز تله چربی وارد شود تا از ایجاد فشار برگشتی جلوگیری کند.
D. بافل به حفظ روغن در مایع داخل تله چربی و شناور ماندن آن کمک می کند و عموما چربی ها به زیر دیواره نمی روند. این کار به حفظ چربی در داخل تله چربی و جلوگیری از خروج آن کمک می کند.
E. جامدات موجود در فاضلاب که شناور نیستند در تله چربی ته نشین می شوند و باید در زمان تخلیه کردن تله چربی تمیز شوند.
F. روغن و چربی که در روی سطح آب شناور می شوند در پشت بافل تجمع می یابند. این چربی ها نیز در زمان تمیز کردن تله چربی باید تمیز شوند.
G. دریچه ای که هوای لازم برای حفظ گردش هوای مناسب در داخل تله چربی را فراهم می کند.
H. برخی از تله های چربی در خروجی یک نقطه نمونه گیری برای تعیین کیفیت خروجی از تله چربی دارند.
I. خروجی تمیز کننده (Cleanout) در خروجی و یا در پایین دست امکان دسترسی به لوله ها برای رفع هرگونه انسداد را فراهم می کند.
J. خروجی آب در تله چربی که به وسیله یک لوله، پساب خروجی را به سیستم فاضلاب شهری متصل می کند.
کارکرد جداکننده چربی (Grease Interceptor)
A. جریان از چربی گیرهای زیر سینکی و یا به صورت مستقیم توسط تجهیزات پمپ وارد جداکننده چربی GI (grease interceptor) می شود.
B. یک کنترل کننده جریان یا دستگاه محدود کننده که برای محدود کردن جریان ورودی سیستم جدا کننده چربی نصب می شود.
C. یک دریچه ورود هوا اجازه می دهد که هوا در فضای باز آن تله چربی وارد شود تا از فشار برگشتی جلوگیری کند.
D. روغن و چربی روی سطح آب شناور می شوند و پشت دیواره جدا کننده محفظه تجمع می کنند. روغن و چربی در زمان تخلیه دوره ای باید از جداکننده چربی حذف شوند.
E. جامدات موجود در فاضلاب که شناور نیستند در کف جداکننده چربی ته نشین می شوند و باید در زمان معینی تخلیه شوند.
F. نگهدارنده چربی تا ارتفاع 12 اینچی از کف جدا کننده ادامه می یابد و از آنجایی که روغن شناور است وارد این لوله و محفظه بعدی نمی شود.
G. برخی از جداکننده های چربی دارای جعبه نمونه گیر هستند، به طوری که بازرسان یا کارمندان این واحدها می توانند به صورت دوره ای از پساب خروجی نمونه گیری کنند.
H. خروجی آب در جداکننده چربی به وسیله یک لوله پساب خروجی را به سیستم فاضلاب شهری متصل می کند.