اسمز معکوس یک روش نسبتا مقبول تصفیه در همه صنایعی است که نیاز به جدا سازی ذرات محلول از حلال دارند . حلال معمولا آب است . از متداول ترین کاربرد های اسمز معکوس تخلیص آب ، یعنی جداسازی مواد محلول از آن می باشد . فرآیند اسمز معکوس برای تولید آب آشامیدنی بوسیله نمک زدایی از آب دریا و حتی در منازل برای تأمین آب آشامیدنی با طعم بهتر و دفع عوامل بیماری زا از آب بکار می رود .
با افزایش پذیرش استفاده خانگی از RO ، اسمز معکوس بعنوان یک وسیله خانگی زندگی روزمره مطرح شده است . در این مورد و بسیاری کاربردهای دیگر RO یک فیلتر بسیار ریز است که قطر منافذ آن ریزتر از0.001 میکرون می باشد . این منافذ R.O را قادر می سازد تا مواد جامد معلق ، ذرات ، باکتری ها و .... را از آب جدا نمایند.
سیستم اسمز معکوس RO فن آوری و تکنولوژی در فرآیند تصفیه آب است که با استفاده از یک غشاء نیمه تراوا به حذف ذرات از آب ، عمل می نماید . در واقع در اسمز معکوس برای غلبه بر فشار اسمزی از یک فشار کاربردی استفاده می شود .
در روش اسمز معکوس توسط فشاری که به مایع پراملاح(غلیظ) وارد می کنیم جهت جریان طبیعی حالت اسمزی را برعکس می کنیم به این ترتیب که در نتیجه فشار پمپ بر مایع غلیظ ، املاح اجازه عبور از لایه نیمه تراوا را ندارند و آب خالص از غشاء عبور کرده و به طرف دیگر (رقیق تر) می رود و بدین صورت آب خالص بدست می آید. به عبارت دیگر در اسمز معکوس آب خام توسط پمپ به داخل محفظه ای که دارای غشاء نیمه تراوا می باشد رانده می شود چون فقط آب خالص می تواند از غشاء عبور کند. در این روش بسیاری از انواع یون ها ، مولکول ها از راه حل ، باکتری و آلاینده ها را حذف می کنند و در هر دو فرآیند صنعتی و تولید آب آشامیدنی استفاده می شود .
سیستم های اسمز معکوس مواد محلول در آب را از طریق غشاء نیمه تراوا جدا می کند بطوریکه آب از غشاء عبور نموده و مواد محلول در جریان غلیظ باقی می ماند یک غشاء RO بسیار آب دوست است و آب جذب ساختمان شیمیایی آن می شود .
اسمز معکوس شامل یک مکانیسم پخش است به طوری که بازده جداسازی وابسته به غلظت املاح ، فشار و سرعت جریان آب است
در سیستم اسمز معکوس غشاء مهمترین و حساسترین قسمت دستگاه می‌باشد. زیرا فشار عملیاتی مورد نیاز ارتباط مستقیم با ضخامت غشاء و قطر سوراخهای آن دارد. همچنین غشاء به علت تماس مداوم با مواد شیمایی افزوده شده به آب، بایستی مقاوم بوده و با مواد بازدارنده و ضد رسوب گذار و زیست کشها (Biocides) واکنش ندهد.
عوامل مؤثر در مقایسه غشاء ها عبارتند از :
- قطر سوراخ‌ها
- ضخامت
- مقاومت در مقابل مواد شیمیایی
- قیمت
- افت فشار
- شرکت سازنده