یک چربی گیر (Grease trap/Grease interceptor) در واقع به منظور جدا کردن و کاهش مقدار چربی، روغن و گریس های وارد شده به فاضلاب قبل از تخلیه به سیستم فاضلاب اصلی استفاده می شود. چربی ها و روغن های وارد شده به شبکه ی فاضلاب با کاهش دما از حالت مایع خارج و کم کم به صورت جامد در می آید که این امر سبب گرفتگی و انسداد در شبکه و لوله های فاضلاب اصلی می شود و همچنین وجود این چربی ها در طول زمان می تواند باعث ایجاد بو و هجوم آفت ها نیز شود. چربی گیرها بیش از 100 سال است که استفاده می شوند و ما آنها را تحت عناوین مختلف می شناسیم از جمله تله چربی، حذف کننده چربی، جداکننده چربی و... چربی گیرهای ساخته شده از دهه 1880 تا کنون تقریبا تغییر خاص نکرده اند.
واحدهای چربی گیر تقریبا تکنولوژی های مشابه هم دارند. چگالی چربی 10 تا 15 درصد کمتر از آب است و همچنین روغن و چربی در آب حل نمی شود که نتیجه ی آن شناور شدن چربی و جدا شدن آن از آب است.
هر رستوران یا فروشگاه تجاری که تولید غذا می کند نیاز به یک چربی گیر جهت جدا کردن چربی ها و روغن ها از آب دارند که وارد فاضلاب شهری و شبکه های فاضلاب نشوند. سینک آشپزخانه ها، ماشین های ظرفشویی و یا هر فاضلابی که در آن ذرات چربی و روغن و گریس شناور باشد باید حتما وارد چربی گیر شوند.
اگرسیستم چربی گیرمناسب نباشد یا درست عمل نکند مشکلات بسیاری را به وجود خواهد آورد. از بوی ناخوشایند آن گرفته تا انسداد لوله و تجهیزات که می تواند هزینه های زیادی را به همراه داشته باشد. سرویس منظم سیستم چربی گیر و نگهداری و رسیدگی دقیق و به موقع می تواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کند.

چربی و روغن
چربی، روغن و گریس که به صورت اختصاری آن را FOG (Fat, Oil & Grease) می نامیم؛ ترکیبی است که در فاضلاب موجود است. به صورت معمول از موادغذایی (چربی های حیوانی یا روغن های گیاهی) و یا متشکل از ترکیبات الکل و یا گلیسیرین با اسید چرب (صابون و لوسیون) است و معمولا بر حسبmg/L  اندازه گیری می شوند.

منابع تولید چربی و روغن (FOG)
چربی های یافت شده در سیستم فاضلاب معمولا شامل چربی های حیوانی، روغن های گیاهی و روغن های مورد استفاده در پخت و پز و یا چربی های روغنی در صابون هاست. FOG ها عموما در محل تولید از جریان فاضلاب جدا می شوند. آنها در دماهای بالا به صورت مایع اند. اما با کاهش دما به صورت جامد در می آیند. می توان چربی ها را قبل از ورود به شبکه فاضلاب با استفاده از سپتیک تانک و یا چربی گیرها به عنوان پیش تصفیه حذف کرد. از آنجایی که چگالی FOG از آب کمتر است آنها روی آب شناور خواهند ماند که این موضوع به حذف آنها کمک خواهد کرد.
این نکته بسیار مهم است که درباره میزان و نوع چربی و روغن موجود در فاضلاب اطلاع کافی برای حذف آنها موجود باشد؛ زیرا می توانند در لوله ها و دستگاه های تصفیه فاضلاب باعث ایجاد گرفتگی و انسداد شوند. 

توضیحات

تولید شده از

شرایط دمای اتاق

جز اصلی

سمی نیستند

چربی حیوانات

جامد

 (fat)چربی

سمی نیستند

روغن های گیاهی و مورد استفاده در آشپزی

مایع

(Oil) روغن

بعضی از این ترکیبات می توانند برای میکروب هایی که عمل تصفیه فاضلاب را در تصفیه خانه ها انجام می دهند سمی باشند

محصولاتی براساس ترکیبات روغنی : صابون، روغن ها و چربی های حالت دهنده مو، کرم های مرطوب کننده و آرایشی

مایع

(Grease) گریس

دمای اتاق 80 درجه فارنهایت

 

چگالی در دمای59-68 (درجه فارنهایتg/mL

دمای ذوب (درجه فارنهایت)

ماده اصلی

0.923

12

روغن ذرت

0.918

32

روغن زیتون

0.910

n/a

روغن گیاهی

0.92

14

کانولا

0.92

3.2

دانه سویا

0.919

2

آفتاب گردان

0.926

55

تخم کتان

n/a

115

سرخ کردنی

0.919

86

چربی

 

ضرورت استفاده از چربی گیر
سیستم های جمع آوری و انتقال فاضلاب، فاضلاب را به تصفیه خانه ها منتقل می کنند و این سیستم ها برای کنترل چربی طراحی نشده اند. فاضلاب های روغنی، لوله ها و زهکشی ها را به خطر می اندازد. چربی ها و روغن ها در اثر کاهش دما به آرامی به صورت جامد در آمده و در لوله ها همراه با دیگر مواد جامد موجود در فاضلاب تجمع می کنند و می توانند منجر به خوردگی، ایجاد بوی بد، گرفتگی و انسداد لوله های شبکه فاضلاب و... شوند که هر ساله هزینه‌های زیادی را برای تعمیرات به خود اختصاص می دهند؛ به همین دلیل در بخش های تجاری و صنعتی و آشپزخانه ها از چربی گیرها استفاده می شود و هم چنین باعث افزایش غلظت BOD5 و TSS می شوند. میزان بیش از حد مجاز آنها می تواند برای انجام فرایندهای بیولوژیکی در تصفیه فاضلاب مشکل ساز باشد و باعث کاهش راندمان سیستم های تصفیه شود.
حذف روغن و چربی از فاضلاب برای حفاظت از محیط زیست ضروری است. فاضلاب های صنایع مختلف با غلظت های متفاوت از چربی و روغن مواجه هستند.
کنترل و حذف روغن و چربی با بهبود کیفیت فاضلاب تخلیه شده به شبکه فاضلاب شهری، به حداقل رساندن بوهای نامطبوع، جلوگیری از گرفتگی و انسداد لوله های شبکه فاضلاب و کاهش هزینه ها به سیستم های تصفیه بسیار کمک می کنند.

عملکرد چربی گیر
چربی گیر بر اساس تفاوت چگالی آب و روغن و ترکیب نشدن آنها کار می کند. زمانی که فاضلاب وارد چربی گیر می شود، نرخ جریان به اندازه کافی کاهش پیدا می کند به طوری که فاضلاب زمان و شرایط لازم برای سرد شدن را پیدا می کند.
با خنک شدن فاضلاب، چربی و روغن (FOG) به صورت جامد در می آید و همچنین جامدات سنگین تر (لجن) در کف چربی گیر ته نشین می شود. FOG ها در بالای چربی گیر شناور هستند و پساب جدا شده از لجن و چربی از وسط چربی گیر خارج می شود و به داخل شبکه فاضلاب بهداشتی و یا سپتیک تانک وارد می شوند.

این جامدات که در کف چربی گیر ته نشین می شوند، در صورتی که در طول زمان، برای مدت زیادی انباشته شوند می توانند از خروجی فرار کرده و یا به ورودی برگشت کنند و سبب بوی نامطبوع شوند، بنابراین باید به صورت منظم تخلیه گردند. دوره تناوب تخلیه چربی گیر بستگی به اندازه آن، میزان چربی تولید شده توسط رستوران ها و قوانین موجود تخلیه ی چربی گیر دارد. این تخلیه می تواند به صورت دستی یا مکانیکی باشد یا توسط کامیون هایی که دارای پمپ تخلیه هستند انجام شود. اما چه زمانی چربی گیر را تخلیه کنیم؟

قانون 25 درصد:
در شرایط کلی، برنامه نگهداری جامدات در چربی گیری می تواند بین یک تا سه ماه باشد. اما برای دقیق تر بودن این برنامه ریزی شما می توانید از قانون 25 درصد (یا همانطور که می دانید قانون یک چهارم) استفاده کنید. قانون 25 درصد به عنوان یک استاندارد پذیرفته شده جهانی است که به شما در تعیین زمان بندی تخلیه کمک می کند. این دستورالعمل بیان کننده این است که واحد چربی گیر (چه بزرگ و چه کوچک) باید زمانی که 25 درصد آن از چربی پر شود، هرچه زودتر تمیز شوند. این امر بسیار مهم است چرا که زمانی که بیش از 25 درصد از واحد با چربی پر شود عملکرد آن بسیار کاهش می یابد.

موارد استفاده از چربی گیر
چربی گیرها در محدوده وسیعی در اطراف ما استفاده می شوند از جمله:
• رستوران ها و کافه ها
• محل های تولید غذاهای بیرون بر
• هتل ها، مسافرخانه ها 
• مدرسه و دانشگاه ها 
• مراکز کنفرانس
• تولید کنندگان غذا
• کارخانه ها و اداراتی که فاضلاب آنها دارای چربی بالایی است
• نانوایی ها و ....

کارایی و طراحی چربی گیر 
یکی از عوامل مهم در انتخاب چربی گیر کارایی آن است. میزان کارایی چربی گیر به تعدادی از عواملی همچون طراحی، موقعیت آشپزخانه، سیستم های زهکشی، سایز و ذرات خروجی از آشپزخانه بستگی دارد و در هر موقعیت و شرایط منحصر به فرد است. به طور متوسط یک دستگاه یک مرحله ای چربی گیر قادر به حفظ 50 تا 90 درصد از چربی وارد شده به آن است. بیشتر چربی گیر های صنعتی دارای یک محفظه هستند. برای افزایش کارایی چربی گیر می توان از دو و یا چند محفظه پشت سر هم استفاده کرد که هر محفظه می تواند 50 تا 90 درصد چربی وارد شده را جدا کند. چربی گیر کارامدتر می تواند روغن بیشتری را از فاضلاب آشپزخانه جدا و ذخیره کند و در نتیجه احتمال کمتری برای گرفتگی و انسداد در شبکه جریان فاضلاب وجود دارد. ظرفیت بالای ذخیره چربی هزینه های راهبری سیستم را کم و آن را آسان تر می کند.

روش های چربی گیری
1. فیزیکی (ثقلی): این روش چربی گیری بر اساس آرام نگه داشتن جریان داخل چربی گیر، تفاوت چگالی روغن و آب و عدم انحلال آنها باهم است.
2. فیزیکی و شیمیایی: در این روش علاوه بر روش های فیزیکی نیاز به خنک کردن روغن، تزریق مواد شیمیایی و یا ایجاد حباب های هوا می باشد.

انواع مختلف چربی گیر
به صورت کلی چربی گیرها به سه دسته اصلی زیر تقسیم می شوند:
1. چربی گیرهای دستی (Passive (Manual) grease traps)
2. چربی گیرهای اتوماتیک (Automatic grease traps)
3. چربی گیرهای ثقلی (Gravity grease traps)

چربی گیرهای دستی (Passive (Manual) grease traps)
سیستم های سنتی یا دستی یکی از رایج ترین سیستم های مورد استفاده در واحدهای کوچک هستند که این موضوع می تواند به دلیل هزینه های پایین سرمایه گذاری اولیه و قیمت پایین تر سیستم های دستی نسبت به سایر سیستم ها و همچنین گستردگی اندازه های متفاوت در دسترس آنها باشد. می توان به راحتی آنها را زیر سینک نصب کرد در حالیکه اندازه های بزرگتری از آنها نیز در دسترس هستند تا در صورت نیاز برای فاضلاب ورودی بیشتر توانایی حذف چربی را داشته باشند.

چربی گیر های اتوماتیک (Automatic grease traps)
سیستم های اتوماتیک که آنها را با نام AGRU می شناسیم (Automatic Grease Removal Units)، این چربی گیرها مکانیزم عملکردی مشابه چربی گیرهای دستی دارند، با این تفاوت که با استفاده از یک برنامه زمان بندی و گرم کردن دوباره محتویات مخزن، تجمع چربی ها در سطح صورت گرفته و توسط اسکیمر، چربی را به یک کلکتور (جمع کننده چربی) برای حذف آسان و بازیافت منتقل می کند. برنامه زمان بندی بر اساس مقدار چربی و روغن تولید شده می باشد و این بدین معناست که اپراتور نیازی به بررسی و اندازه گیری سطوح روغن ندارد. 
این سیستم ها در سایزهای متفاوتی در دسترس هستند و هزینه اولیه و سرمایه گذاری آنها بالاتر بوده اما کارامدتر هستند، هزینه های بلند مدت آنها و هزینه های مربوط به خدمات و سرویس دهی آنها نیز کمتر می باشد.

چربی گیر های ثقلی (Gravity grease traps)
سیستم های ثقلی معمولا بزرگتر و به صورت دستی هستند و از بتن، فایبرگلاس یا فولاد ساخته می شوند. کارکرد آنها شبیه چربی گیرهای دستی است، اما ظرفیت بیشتری داشته و برای جریان های بالا عملکرد بهتری دارند. چربی گیر های گرانشی باید طبق زمان بندی مشخصی پمپ و تخلیه شوند.