آب شیرین کن از دید افراد مختلف، معانی متفاوتی دارد. اغلب مردم عبارت " آب شیرین کن " را تنها برای شیرین سازی آب دریا به کار می برند و با کاربرد آن، درباره خارج کردن مواد معدنی از آب زیرزمینی به منظور تصفیه و پالایش آب تحت تحلیل اقتصادی برای مصارف آشامیدنی یا صنعتی، و نیز احیا و استفاده مجدد از فاضلاب خانگی آشنایی ندارد.
عملی و نیز اقتصادی بودن شیرین سازی آب، به طور مستقیم به غلظت جامدات محلول و دسترسی به گزینه های دیگر تامین آب، بستگی دارد. به طوری که با افزایش غلظت نمک، هزینه واحد آب شیرین کن نیز افزایش می یابد. بنابراین بررسی تمام روش های تامین آب به منظور به حداقل رساندن هزینه ها، بسیار مهم است. در عین حال، بررسی تمام فرایندهای مناسب آب شیرین کن ضروری است.
شیرین سازی آب دریا
دامنه تغییرات کل جامدات محلول در آب دریاها از 35100 میلی گرم در لیتر در حالت استاندارد، تا بیش از 46000 میلی گرم در لیتر در خلیج فارس است. به منظور تولید آب قابل استفاده برای مصرف بشر، باید بیش از 98/5 درصد از این نمک ها خارج شوند.
تمام فرایندهای آب شیرین کن شامل دو نوع آب خروجی است: یکی جریان آب شیرین تولیدی که در اصل همان آب تصفیه شده می باشد و دیگری جریان پساب غلیظ شده آب نمک می باشد که شامل آب به همراه نمک خارج شده از آب تولید شده است. اگرچه از نظر فنی صحیح نمی باشد؛ اما در فرایند آب شیرین کن، عبارت شوراب به جای پساب غلیظ شده آب نمک به کار می رود. در واحدهای آب شیرین کن ( آب دریا )، غلظت نمک در آب نمک خروجی، می تواند تا دو برابر غلظت نمک در آب دریا باشد.
از آنجا که تاسیسات آب شیرین کن ها در نزدیکی دریا واقع شده اند، پساب غلیظ شده از واحد آب شیرین کن معمولا بدون ایجاد مشکلی به دریا تخلیه می شود و این آب به سرعت با حجم زیادی از آب موجود، رقیق می شود.
شیرین سازی آب زیرزمینی
آبخوان های آب زیرزمینی بالغ بر 90 درصد منابع آب شیرین دنیا را تشکیل می دهند. اغلب این منابع بسیار عمیق بوده و بهره برداری از آنها دور از دسترس است. همچنین آن بخش که در دسترس است، اکثرا محتوی غلظت بالایی از مواد معدنی مانند کلسیم می باشند که باعث سختی آنها می شود.
به آبی که میزان کل جامدات محلول آن بین 1000 و 10000 میلی گرم در لیتر باشد، آب لب شور اطلاق می گردد. این آب برای مصرف بشر مناسب نمی باشد، اما اغلب اوقات، شیرین سازی آن، به منظور ایجاد یک منبع آب شیرین متناوب بسیار ارزان تر از آب دریاست.
چون منابع آب زیرزمینی اغلب در مناطقی دور از دریاها واقع شده اند، یافتن روش مناسب زیست محیطی برای تخلیه پساب امری دشوار است.
احیای فاضلاب
پیشرفت همزمان شیرین سازی آب دریا و تصفیه و استفاده مجدد از فاضلاب، اتفاقی نمی باشد. پیشرفت های فنی مشابه که هزینه تاسیسات آب شیرین کن را کاهش داده است، باعث شده که پروژه های استفاده مجدد از فاضلاب، در مناطقی که سابقا به آنها توجهی نمی شد، مطرح گردند. در حال حاضر تعداد رو به افزایش پروژه های تامین آب خانگی و صنعتی، استفاده مجدد از فاضلاب را به عنوان گزینه ای اقتصادی که نسبت به خشکسالی نیز حساس نیست، مطرح می نماید.
منظور از احیای فاضلاب، همان تصفیه و یا فرایند تبدیل فاضلاب به کیفیتی است که مجددا قابل استفاده باشد. استفاده مجدد اشاره به استفاده سودمند از فاضلاب تصفیه شده دارد.
بسیاری از پروژه های استفاده مجدد از فاضلاب خانگی، از فرایندهای تصفیه درجه 3 متداول مانند زلال سازی ( ته نشین سازی مواد معلق ) و فیلتراسیون برای حذف جامدات معلق ریز استفاده می کنند و به این ترتیب آب را برای استفاده مجدد به منظور مصارف غیر شرب مانند آبیاری و خنک کننده های صنعتی، مناسب می سازند.
فناوری آب شیرین کن، می تواند برای تولید آب با کیفیت بالا نیز به کار رود که به تصفیه مجدد آب اشاره دارد. این آب با کیفیت بالا را می توان به گونه ای اصلاح کرد که تقریبا برای هر نوع استفاده غیر مستقیم شرب یا مصارف صنعتی مانند استفاده در دیگ های بخار، قابل کاربرد باشد.
در حال حاضر استفاده مجدد از فاضلاب خانگی به منظور مصارف شرب محدود به مناطقی با نیاز بسیار شدید است. اگرچه با فناوری های پیشرفته تبدیل فاضلاب به آب قابل مصرف شهری، می توان آبی تولید کرد که حتی از سخت ترین استانداردهای آب آشامیدنی نیز بالاتر باشد، اما هنوز به لحاظ روانی، مردم آمادگی پذیرش استفاده از فاضلاب به عنوان آب شرب را ندارند.