روش های تصفیه آب های معدنی، آشامیدنی و نوشیدنی ها

آب های بسته بندی به آب هایی گفته می شود که از یکی از منابع سالم آب مانند چاه، چشمه، قنات، آب لوله کشی شهری و منابع دیگر به کارخانه های مخصوص انتقال داده شده و تحت شرایط اصولی و بهداشتی تصفیه و میکروب زدایی شده و سپس در بطری های پلی کربنات، پلاستیکی و یا شیشه ای بسته بندی و به بازار عرضه می شوند. تصفیه آب جهت حذف فاکتورهای آلودگی آب و میکروب های موجود در آن برای حفظ سلامت افراد کل جامعه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. امروزه روش های بسیاری متنوعی جهت حذف عوامل آلودگی از آب وجود داشته که انتخاب هر کدام از این روش ها با توجه به نوع آب مصرفی و فاکتورهای اقتصادی صورت می گیرد. برای مثال به طور کلی روش های میکروب زدایی از آب به دو دسته شیمیایی و فیزیکی تقسیم می شود. روش های شیمیایی شامل استفاده از عوامل اکسید کننده مانند کلر می باشد که با هزینه پایین، استفاده آسان و اثر گذار سلامت آب را حتی تا رسیدن به دست مصرف کننده تضمین می کند. مزیت مهم استفاده از کلر وجود خاصیت ضدعفونی کنندگی تا مدت ها بعد از تزریق می باشد و این موضوع برای آبهای لوله کشی شهری بهترین گزینه ممکن است. بخصوص در کشور ایران که بسیاری از شبکه های لوله کشی شهری فرسوده بوده و احتمال آلودگی آب در سیستم توزیع بسیار بالاست. در حالی که این گزینه برای آبهای بطری شده مطلوب نمی باشد. روش دیگر استفاده از عوامل فیزیکی برای جداسازی ترکیبات شیمیایی و پاتوژنی است. مهمترین روش فیزیکی که امروزه جهت تصفیه آب های آشامیدنی و صنعتی استفاده می شود، به کارگیری غشاهای فیلتراسیون مانند فیلترهای شنی، کربن فعال، اسمز معکوس(RO) و اولترافیلتراسیون(UF) میباشد. روش فیلتراسیون بخصوص برای آب های معدنی و بسته بندی بسیار گزینه مناسبی است چرا که آب های آشامیدنی تجاری بعد از تهیه و بسته بندی تا زمان باز کردن بطری ریسک آلودگی ثانویه ندارند. به علاوه مصرف کنندگان آب های معدنی با پرداخت هزینه به دنبال کیفیت آبی هستند که فاقد هرگونه مواد شیمیایی و محصولات جانبی حاصل از مواد ضدعفونی کننده باشد. سایر روش ها مانند استفاده از پرتوهای UV و همچنین استفاده از ازن می توانند راه های دیگری برای تصفیه بیولوژیکی انواع آب های مصرفی بخصوص در صنایع در نظر گرفته شوند که به دلیل خصوصیات خود در همه موارد کاربردی نیستند و ما در ادامه این مطلب به بررسی هر کدام از این روش ها و کاربرد اختصاصی آنها می پردازیم. 

تعاریف آب های معدنی و آشامیدنی بطری شده

به طور کلی آب های بسته بندی موجود در بازار به دو دسته کلی آب های معدنی و آب های آشامیدنی تقسیم می شوند. آب های معدنی حاصل تصفیه آب های زیرزمینی و چشمه بوده که حاوی غلظت بالایی از عناصری هستند که در آبهای آشامیدنی و شهری به میزان بسیار کمتری وجود دارند. این آب ها فاقد هر گونه فاکتورهای آلودگی شیمیایی، فیزیکی و میکروبی بوده و در فرایندهای تصفیه آنها از هیچ گونه ماده شیمیایی استفاده نشده است. 
از طرف دیگر آبهای آشامیدنی بسته بندی در بازار وجود دارند که میزان مواد مفید معدنی آنها در مقایسه با آب های معدنی بسیار پایین تر است و فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آنها صرفا در حدی مطلوب کنترل می شود تا هیچ ضرری برای مصرف کننده ایجاد نکرده و طمع و بوی نامطبوعی نداشته باشد. منابع مورد استفاده برای این نوع از آب ها نیز می تواند آب چاه ها، قنات ها و چشمه ها  و حتی آب دریا باشد. در برخی از کشورها از جمله آمریکا حتی از آب های شهری آشامیدنی نیز برای تولید آب های بطری شده استفاده می کنند. حدود %40 از آب های آشامیدنی بسته بندی شده در کشور آمریکا منبع آب آشامیدنی شهری دارد در حالی که در کشور ما این امر غیر قانونی می باشد. دلیل اصلی این امر آن است که نوع گندزدایی آب در کشور ما با کشور های اروپا و آمریکا فرق می کند. در بسیاری از کشورهای اروپایی از روش هایی مانند ازن زنی، UF ویا پرتو UV جهت گندزدایی آب استفاده می کنند. حال آنکه در کشور ما کلر زنی مطمئن ترین روش ممکن برای گندزدایی آب های شهری است. چرا که بسیاری از سیستم های توزیع آب در ایران فرسوده بوده و وجود کلر برای جلوگیری از آلودگی های ثانویه آب بسیار مهم و ضروری است. به همین دلیل از آب های لوله کشی نمی توان برای تولید آب های بطری شده استفاده کرد. جدول زیر میزان عناصر مفید موجود در آب های معدنی و آشامیدنی را با هم مقایسه می کند:

آب های معدنی بطری شده 

منابع و مشخصات فیزیکی و شیمیایی آب های معدنی

همانطور که گفته شد منابع اصلی تهیه آب های معدنی در طبیعت سفره های آب زیرزمینی و چشمه ها می باشند. این منابع دارای غلظت بالاتری از عناصری همچون کلسیم، منیزیم، بی کربنات، پتاسیم می باشند که وجود آنها برای بدن مفید بوده و همچنین قرارگیری این ترکیبات در کنار هم، مزه ی مطلوب تری به آب در مقایسه با سایر آب های آشامیدنی می دهد. آب های سطحی غلظت پایین تری از این عناصر را دارا هستند و به همین جهت معمولا به عنوان منبع تهیه آب های معدنی گزینه مناسبی نیستند مگر اینکه غلظت عناصر مورد نظر در آن ها به حد استانداردی بالا باشد. جدول زیر مزایا و غلظت این ترکیبات و عناصر را به طور میانگین در آب های معدنی نشان می دهد:

روش های تصفیه و میکروب زدایی آب های معدنی

جهت حفظ خواص زیاد و طعم گوارای آبهای معدنی تا جای ممکن برای تصفیه و میکروب زدایی این دسته از آب ها از بکارگیری مواد شیمیایی امتناع می شود. مصرف کنندگان این دسته از آب ها خواهان سلامت حداکثری این آب ها هستند و بایستی از روش های به خصوص برای تصفیه آب های معدنی استفاده شود. بر طبق استانداردهای بین المللی  استفاده از مواد شیمیایی برای تصفیه آب های معدنی ممنوع می باشد. از این رو بهترین استراتژی برای تصفیه این آب ها به کارگیری انواع روش های فیلتراسیون برای حذف فاکتورهای آلودگی و پاتوژن ها است. در ابتدا ذرات درشت و معلق در آب مانند برگ هاِ دانه های شنی و سنگی با کمک فرآیند ته نشینی یا آشغال گیرها جداسازی می شوند. می توان از تانک های ذخیره برای انجام فرآیند ته نشینی استفاده کرد. همچنین عناصری مانند آهن و سولفور که در برخی از آب های معدنی وجود دارند و به دلیل ایجاد بی ثباتی، رنگ و مزه نامطلوب بایستی حذف شوند. بدین منظور از روش هایی مختلفی استفاده شده که همه آنها بدون بکارگیری مواد شیمیایی است. برای مثال در ابتدا این ترکیبات در حضور اکسیژن اکسید شده و به صورت نامحلول در آمده و سپس از طریق فیلترهای شنی و کارتریج های کربن فعال از آب حذف می شوند. همچنین برخی از آب های زیرزمینی دارای مقادیری از فلزات سنگین بوده که حذف آنها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. 

انتخاب دستگاه فیلتراسیون مناسب برای تصفیه آبهای معدنی 

جهت تصفیه آب، غشاهای بسیار متنوعی در بازار وجود دارند که با توجه به نیاز واحدهای تصفیه، کیفیت آب ورودی، نوع صنعت، بودجه و کیفیت آب خروجی مورد نیاز بایستی گزینه مناسب را انتخاب کرد. توصیه می شود که ممبران های استفاده شده جهت میکروب زدایی آب های معدنی منافذی کوچکتر از 0.2 میکرون را داشته باشند. امروزه یکیی از پرکاربردترین ممبران های مورد استفاده برای تصفیه آب های معدنی غشاهای UF (اولترافیلتراسیون) می باشد. اما چرا این نوع از غشاها به عنوان بهترین گزینه برای تصفیه و میکروب زدایی آبهای معدنی در نظر گرفته شده است؟ دلیل اصلی این موضوع ابعاد مناسب منافذ آنها برای جداسازی عوامل بیماری زا از آب است. ممبران های UF دارای منافذی با ابعادی بین 0.1 - 0.01 میکرومتر هستند. این غشاها قادر به حذف تقریبا تمامی میکروارگانیسم ها و مواد معلق در آب هستند اما در عین حال ترکیبات و عناصر مفید محلول در آب  مانند کلسیم و منیزیم قادر به عبور از منافذ غشاهای UF هستند. شکل زیر نوع فیلتراسیون فاکتورهای مختلف موجود در آب توسط غشاهای اولترافیلتراسیون را نشان می دهد:

درست است که غشاهای UF قادر به حذف تقریبا تمامی پاتوژن ها و مواد معلق و حفظ عناصر مفید هستند اما باید این نکته را توجه داشت که برخی ترکیبات محلول نیز می توانند از این غشا عبور کنند. برای مثال وجود فلزات سنگین محلول در برخی از آب های زیرزمینی بایستی در پروسه های تولید آب به طور مداوم کنترل شود. چنان چه آب دارای آلودگی فلزی باشد، فرآیند دکانته کردن یکی از بهترین روش های حذف این عناصر است. انتخاب روش مناسب جهت حذف ترکیبات محلول مضر با آنالیز کیفیت آب ورودی به سیستم امکان پذیر است. از جمله روش های دیگر حذف ترکیبات نامطلوب موجود در آب های معدنی استفاده از فیلترهای شنی، فیلترهای کربن فعال، فیلتر مخصوص جذب آرسنیک و انواع رزین هاست.
سوالی که پیش می آید این است که آیا بهتر نیست که غشاهای اسمز معکوس جهت حذف یکباره تمام فاکتورهای آلوده کننده آب استفاده شود؟ و جواب این است که خیر. چرا که غشاهای RO عناصر مفید را نیز حذف کرده و تمام مزایای این آب ها را از بین برده و دیگر دلیلی برای خرید تجاری آب های معدنی باقی نمی ماند. علاوه بر این هنگامی که آب به درجه خلوص بسیار بالایی می رسد کربن دی اکسید موجود در هوا به آسانی با آب ترکیب شده و با تشکیل کربنیک اسید(H₂CO₃) و ایجاد محیط اسیدی مزه آب را تغییر داده و دیگر آب گوارایی نخواهیم داشت. آب های معدنی دارای نسبت مناسبی از وجود عناصر مختلف در کنار هم هستند که به آنها طعم متفاوتی نسبت به آب های سطحی داده است و نمی توان در نسبت این عناصر مداخله ای کرد. 

گندزدایی تکمیلی آب های معدنی

ممبران های UF به خوبی قادر به حذف پاتوژن ها و عوامل بیماری زا از آب هستند. اما در این مورد دو نکته مهم وجود داشته که بایستی مد نظر داشت. در درجه اول موفقیت یک ممبران UF در حذف میکروب ها تا حد زیادی به جنس و کیفیت متریال آن ممبران بستگی دارد. نکته مهم دیگر نگهداری مناسب از این غشاها می باشد. چنان چه ممبران های UF به طور منظم دوره های شستشو نداشته باشند، منافذ آنها بعد از مدتی دچار گرفتگی شده و لایه های بیوفیلم بر روی آنها تشکیل می شود. به مرور زمان با ایجاد این لایه، میکروارگانیسم ها به آب پرمیت راه پیدا کرده و از آنجا که هیچ ماده شیمیایی برای کشتن آنها به آب تزریق نمی شود، امکان رشد و نمو آنها و همچنین تشکیل جلبک در آب ها وجود دارد. به همین جهت، برای کسب اطمینان کامل از حذف تمامی میکروب ها از اشعه UV نیز می توان جهت ضدعفونی تکمیلی آب خروجی از سیستم استفاده کرد. بر اثر استفاده از پرتو UV، لاشه میکروارگانیسم ها در آب معلق می شوند که وجود آنها بر طعم آب تاثیر می گذارد. به همین جهت با کمک میکرو فیلترهای پلی پروپیلن، لاشه ها جمع آوری شده و از آب خروجی از سیستم حذف می شوند.  شکل زیر مراحل کلی تصفیه آبهای معدنی بسته بندی را نشان می دهد:

توجه داشته باشید که کلر زنی و ازن نیز نمی توانند به عنوان سایر روش های ضدعفونی در نظر گرفته شوند چون هر دو آنها منشا شیمیایی داشته و با تولید محصولات جانبی، درجه بالای سلامت آب های معدنی را از بین می برند. 

آب های آشامیدنی بطری شده

منابع و مشخصات فیزیکی و شیمیایی آبهای آشامیدنی

این دسته از آب های بسته بندی مزایا و خواص آب های معدنی را نداشته  و صرفا برای موقعیت های مختلف همچون استفاده در محیط بیرون خانه، باشگاه، کمپینگ و مکان هایی که امکان دسترسی به آب سالم نوشیدنی وجود ندارد، مورد استفاده قرار می گیرند. قیمت این آب ها نسبت های به آب های معدنی بسیار پایین تر بوده و برای مصارف روزانه مقرون به صرفه هستند. منبع تامین این آب ها می تواند آب های سطحی، چاه ها، شبکه های توزیع آب شهری و خصوصی یا حتی آب دریا باشد. 

فیلتراسیون و میکروب زدایی آب های آشامیدنی بسته بندی

معمولا در ایران آب چاه ها منبع اصلی این دسته از آبهای بطری شده است. نوع روش تصفیه آنها بستگی به منابع تامین آنها دارد که بعد از آنالیز کیفیت آب خام ورودی به سیستم می توان نسبت به کارآمدترین و مقرون به صرفه ترین روش اقدام کرد. توجه داشته باشید که در تهیه این آب های آشامیدنی بسته بندی، استفاده از روش های بسیار متنوع تری نسبت به آب های معدنی وجود دارد. چرا که می توان از مواد شیمیایی و سایر روشهای فیلتراسیون برای حذف فاکتورهای آلودگی و میکروب زدایی استفاده کرد. برای مثال چنانچه منبع تامین آب کارخانه  از آب های شور دریا یا آب لب شور چاه ها باشد به راحتی می توان با به کارگیری سیستم های اسمز معکوس تمام عوامل آلودگی های شیمیایی و پاتوژن ها را حذف کرد. شکل زیر مراحل فیلتراسیون آب ورودی به سیستم برای تولید آب آشامیدنی را نشان می دهد:

از آنجایی که مواد معدنی موجود در پرمیت تا حد %99 حذف شده، برای جلوگیری از ایجاد حالت اسیدی و برگرداندن طعم مناسب و نرمال به این آب ها بایستی مواد معدنی را به صورت مصنوعی به آنها اضافه کرد. به این منظور سه روش اصلی جهت افزودن مواد معدنی به آب پرمیت وجود دارد:
● کارتریج های معدنی: متشکل از عواملی مانند کلسیم کربنات(CaCO3) و منیزیم دی اکسید(MgO) که با عبور آب از این کارتریج ها مواد معدنی به آرامی وارد آب می شوند. این روش معمول ترین متد افزودن مواد معدنی به آب است. 
● پمپ های دوزینگ: مواد معدنی در حالت پودری یا مایع به جریان آب پرمیت اضافه می شود. از این پمپ ها در واحدهای بزرگ تولید آب آشامیدنی استفاده می شود و برای افزودن دوز دقیق و مشخص در حجم معینی از آب  گزینه مناسبی هستند.
● قرص های الکترولیت: به آب پرمیت حاصل از سیستم های اسمز معکوس اضافه می شود. این گزینه بیشتر برای مصارف خانگی مناسب می باشد.   
آب پرمیت خالص PH در حدود 6.5 - 5.5 داشته که با افزودن مواد معدنی PH بالانس شده و به حدود 8.5 - 7 می رسد. جدول زیر مشخصات و میانگین غلظت مواد معدنی آب های آشامیدنی را نشان می دهد که مواد معدنی از روش های بالا به آب پرمیت سیستم های اسمز معکوس اضافه شده است:

مقایسه فرآیند تولید آبهای بطری شده معدنی و آشامیدنی

نحوه تولید تجاری آب های آشامیدنی که از طریق افزودن مواد معدنی به آب پرمیت حاصل از واحدهای اسمز معکوس نسبت آب های معدنی که به طور طبیعی حاوی مقادیر مشخصی از مواد معدنی هستند با هم تفاوت هایی دارند که در واحد صنعتی با توجه به امکانات و تجهیزات خود یکی از این موارد یا هر دو آنها  را انتخاب می کنند. تولید آب های بطری معدنی نسبت به آشامیدنی نیاز به تمهیدات بیشتر و پیروی از اصول خاصی دارد در حالی که تولید آب های آشامیدنی در کل پیچیدگی کمتری داشته و معمولا با هزینه های پایین تری تولید می شود.  

جدول زیر تولید این دو نوع آب بسته بندی را از جنبه های مختلف فرآیندهای صنعتی، کیفیت آب خروجی و فاکتورهای اقتصادی با هم مقایسه کرده است:

امروزه با کمک غشاهای اولترافیلتراسیون (UF) تصفیه و تولید آبهای معدنی و آشامیدنی بسیار با کیفیت تر و مقرون به صرفه تر از گذشته شده است. ممبران UF به راحتی نه تنها بخش بزرگی از فاکتورهای مضر شیمیایی را دفع می کند بلکه تمام پاتوژن های موجود در آب را حذف کرده و هیچ نگرانی بابت ایجاد آلودگی های ثانویه در آب های بسته بندی شده باقی نمی گذارد. توجه داشته باشید این تنها در صورتی است که از ممبران های با کیفیت استفاده شده و دوره های شستشوی ممبران ها به خوبی و به موقع انجام گیرد. استفاده از غشاهای UF یک سرمایه گذاری پرسود است که کیفیت محصول نهایی را بالا برده و در بلند مدت  با از بین بردن ریسک آلودگی های شیمیایی ناشی از استفاده از ازن و جلبک زنی آب آشامیدنی تولیدی هزینه های واحدهای تولیدی را بسیار کاهش داده و باعث جلب رضایت و اعتماد مشتریان می شود.  

قوانین گندزدایی آبهای معدنی و آشامیدنی بسته بندی

همانطور که اشاره شد استفاده از مواد شیمیایی همچون ازن برای تصفیه و میکروب زدایی آب های معدنی کاملا ممنوع است. اخیرا قوانین سفت و سختی در مورد استفاده از ازن توسط سازمان های مختلف ابلاغ شده که به کارگیری این ماده شیمیایی جهت گندزدایی از آب را با محدودیت های جدی روبرو کرده است. علت اصلی این امر بوجود آمدن مواد ترکیبات شیمیایی جانبی بر اثر استفاده از ازن در آب میباشد. در واقع این ماده شیمیایی با ترکیبات آلی موجود در آب واکنش داده که منجر به ایجاد محصولات جانبی در آب را می شوند. برخی از این ترکیبات برای سلامتی انسان مضر بوده و بر اثر طولانی مدت  از آن آب می توانند مشکلات جدی را برای افراد جامعه ایجاد کنند. اصلی ترین مواد شیمیایی تولید شده بر اثر استفاده از ازن برای گندزدایی آب شامل:
● برومات(BrO3) : مهمترین و خطرناکترین محصول جانبی ازن که بر اثر واکنش برمید(Br) موجود در آب با ازن تشکیل می شود. این ماده خاصیت سرطان زایی داشته، به کلیه آسیب می رساند و باعث ایجاد تغییر در DNA و جهش های بیماری زا در انسان می شود . سازمان WHO میزان مجاز برومات در آب را حدود 10 میکرومتر در هر لیتر آب اعلام کرده است.
● آلدئیدها(فرمالدئید، گلیوکسال، استالدهید): این ترکیبات بر اثر واکنش مواد آلی موجود در آب با ازن تشکیل می شوند و باعث بروز سرطان و مشکلات در بافت های چشم، پوست و ریه ها خواهند شد. میزان تولید این مواد بسیار پایین بوده و در نتیجه محدودیت خاصی توسط استانداردهای جهانی تعیین نشده است.
● کربوکسیلیک اسیدها(فرمیک اسید، استیک اسید، اگزالات اسید): میزان مسمومیت این ترکیبات بسیار پایین است. در بدترین حالت، غلظت های بالای این مواد باعث ایجاد سنگ کلیه خواهد شد. به این ترتیب محدودیت خاصی  برای وجود این مواد در آب وجود ندارد. 
مهمترین نگرانی استفاده از ازن همان ماده برومات است که در منابع آبی  که میزان برمید آنها بالاست می تواند مشکلات زیادی را ایجاد کند. آب های شور دریا و آب های زیرزمینی لب شور بسته به خاک محل می توانند حاوی مقادیر بالایی از برومات بوده و حذف کامل این ماده در آب خروجی و تصفیه شده چالش برانگیز باشد. در این شرایط استفاده از ازن برای گندزدایی اصلا توصیه نشده و بایستی از راه های بهتری برای گندزدایی استفاده کرد. به کارگیری غشاهای اولترافیلتراسیون(UF) بهترین و سالم ترین گزینه ممکن برای حذف پاتوژن ها می باشد. چرا که علاوه بر حذف میکروب ها قادر به حذف مواد معلق و بخش بزرگی از فاکتورهای آلودگی آب نیز می باشند. علاوه بر این پرتو UV روش دیگری بوده که قادر به حذف کامل پاتوژن ها خواهد بود.  

تصفیه آب های صنعتی در تولید نوشیدنی ها

اهمیت تصفیه آب در صنایع نوشیدنی

آب بخش بسیار مهمی از تولید انواع نوشیدنی مانند نوشابه، انواع آبمیوه، آب گازدار و ماءالشعیر است  و کیفیت آب به کار برده شده در تولید این محصولات به طور مستقیم بر سلامت، طعم و کیفیت محصول تاثیر می گذارد. برای مثال چنانچه از آب ناخالص برای تولید آبمیوه استفاده شود این امر موجب غیر یکنواختی آبمیوه به دلیل عدم ترکیب مناسب شکر با آب خواهد شد. با حذف بی کربنات و کربنات کلسیم، ترکیب شکر و اسانس ها به خوبی انجام گرفته که علاوه بر طعم مناسب، ظاهر قابل قبولی به نوشیدنی خواهد داد. همچنین به کار بردن آب های بی کیفیت و دارای انواع مواد معدنی و آلی به محصول طعم و بوی نامطلوب خواهد داد. از این رو استفاده از آب برای تولید محصولات نوشیدنی نیازمند به رعایت اصول خاصی است. هر چه فاکتورهای آلی و معدنی بیشتری از آب حذف شود درنهایت محصول از کیفیت بالاتری برخوردار خواهد شد.

تصفیه آب صنعتی در تولید نوشیدنی 

 فرآیندهای به کاربرده شده برای تصفیه این دسته از آب ها بستگی به منبع آب مورد استفاده دارد. برخی از واحد های تولیدی از آب های شهری که تا حد زیادی تصفیه شده اند استفاده می کنند. اما این دسته از آب ها به مراحل بیشتری جهت حذف عوامل آلی و معدنی نیاز دارند. از جمله اینکه کلر آنها با کمک فیلترهای کربن فعال جداسازی شوند. آب های زیرزمین و چاه ها دارای مقادیر پایینی از آلودگی های آلی هستند اما معمولا عوامل سختی، آهن و منگنز آنها بالاست و فیلترهای اسمز معکوس به راحتی می توانند این عوامل را فیلتر کنند. آب های سطحی همچون آب رودخانه عوامل پاتوژنی و مواد معلق زیادی دارند و بایستی از فیلترهای UF و پرتو UV برای حذف آنها استفاده کرد. با کمک نمونه گیری و آنالیز آب خام ورودی به سیستم به راحتی می توان فرآیندهای مورد نیاز برای تصفیه مناسب آن را تعیین کرد. به طور کلی تصفیه آب های مورد استفاده در تولید انواع نوشیدنی ها می توانند شامل چند تا از متدهای زیر باشند:
پیش تصفیه: شامل آشغال گیری و ته نشینی آب خام ورودی است. همچنین فیلترهای شنی در مرحله پیش تصفیه میتوانند بخشی از مواد معلق بزرگ را حذف کند. 
 فیلتراسیون:  این مرحله با توجه به منبع و کیفیت آب ورودی شامل تجهیزات و فرآیندهای مختلفی میباشد. فیلترهای کربن فعال جهت حذف بو، مواد آلی و کلرین مناسب هستند. فیلترهای UF(اولترافیلتراسیون) جهت حذف مواد معلق و پاتوژن ها، سیستم های اسمز معکوس جهت خالص سازی آب مناسب بوده و بخش اصلی واحد فیلتراسیون محسوب می شوند چرا که قادر به تصفیه و جداسازی حدود %99 فاکتورهای آلودگی می باشند. در مرحله آخر تصفیه استفاده از فیلترهای  میکرونی پلی پروپیلن absolute جهت جداسازی و حذف لاشه پاتوژن ها توصیه می شود
گندزدایی:  تقریبا تمامی پاتوژن و میکروارگانیسم با کمک فیلترهای UF قابل حذف می باشند. اما برای اطمینان از حذف کامل میکروارگانیسم ها می توان از دستگاه های ‌ UV نیز استفاده کرد. برخی از واحدهای تولیدی از روش ازن زنی نیز برای حذف میکروارگانیسم ها استفاده می کنند که در سال های اخیر به دلیل ایجاد محصولات جانبی مضر در آب همچون برومات دیگر توصیه نشده و سازمان های استاندارد و بهداشت سعی در حذف این روش دارند.
تصفیه تکمیلی:  این مرحله در برخی از واحدهای تولیدی جهت افزایش کیفیت محصول انجام می گیرد که شامل متدهای مختلفی است. از جمله فرایند هواگیری جهت حذف اکسیژن که برای تولید ماءالشعیر و نوشیدنی ها بسیار مفید می باشد. تنظیم PH آب و یا افزودن مواد معدنی از سایر فرایندهای تصفیه تکمیلی در تولید نوشیدنی ها محسوب می شوند.           
شکل زیر متدهای مختلف مورد استفاده جهت تصفیه آب در صنایع غذایی و نوشیدنی را نشان می دهد. در این واحد تصفیه علاوه بر پیش تصفیه، آب در دو مرحله تحت فیلتراسیون اسمز معکوس و گندزدایی قرار می گیرد تا از خلوص و کیفیت بالای آب مورد استفاده اطمینان حاصل شود:

تولید آب های صنعتی به یکی از ارکان مهم صنایع و نیاز جوامع متمدن و در حال رشد تبدیل شده است. با پیشرفت تکنولوژی و بالا رفتن سطح آگاهی جامعه، امروزه بیش از هر زمان دیگری انسان ها به دنبال بهبود و محافظت از سلامت خود می باشند. سطح کیفی آب های معدنی، آشامیدنی و نوشیدنی ها با توجه به نیاز مشتری و منبع آب خام نیاز به تصفیه و فرآیندهای خاصی جهت حذف فاکتورهای آلودگی شیمیایی و میکروبی دارد. در فرایندهای پیش تصفیه فیلترهای شنی جهت حذف مواد معلق بزرگ و فیلترهای کربن فعال برای حذف طعم و بوی نامطبوع آب گزینه های مناسبی محسوب می شوند. بخش اصلی تصفیه با توجه به محصول نهایی صورت می گیرد. از این رو جهت تولید آب معدنی سیستم های UF برای حذف پاتوژن ها و مواد معلق ریز و در عین حال حفظ ترکیبات مفید آب بهترین انتخاب محسوب می شوند. این در حالیست که جهت تولید آب های بسته بندی اشامیدنی و نوشیدنی ها که از منابع آب متفاوتی استفاده می شود، سیستم های اسمز معکوس جوابگوی حذف همه فاکتورهای آلودگی آب هستند. همچنین گندزدایی نهایی آب با کمک اشعه UV این اطمینان خاطر را فراهم می کند که محصول نهایی در بالاترین کیفیت ممکن به دست مشتری برسد. 
استفاده از بهترین، کارآمدترین و سالم ترین متدها نه تنها سلامت جامعه و محیط زیست را تضمین می کند بلکه محصول مورد نظر را از میان گزینه های مشابه بازار متمایز کرده و با جلوگیری از آلودگی و آسیب محصول باعث جلب اعتماد مشتری شده و در نهایت سود بسیاری را به واحد تولیدی برمی گرداند.